خلاصة:
آموزش عالی یکی از مسیرهای تغییر طبقه اجتماعی و دستیابی به اشتغال، ازدواج و سایر زمینههای زندگی اجتماعی در ایران شده است و داوطلبان برای ورود به آموزش عالی می بایست در آزمون سراسری شرکت نمایند.
هدف تحقیق تجزیه و تحلیل پایگاه اجتماعی- اقتصادی نفرات برتر آزمون سراسری است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف از نوع توصیفی، اکتشافی و مقطعی و از نظر روش، تحلیل ثانویه میباشد. جامعه آماری داوطلبان مجاز به انتخاب رشته در آزمون سراسری سال 1389 به تعداد 1099193 نفر بوده است. روش نمونهگیری، خوشهای با حجم نمونه هزار نفر و در سه خوشه تحت عنوان رتبههای برتر، رتبههای متوسط و رتبههای پایینتر از متوسط درنظر گرفته شد. روش تجزیه و تحلیل دادهها، آمارههای توصیفی و استنباطی (، آزمون T و آزمون F) و نرم افزار مورد استفاده SPSS میباشد.
طبق نتایج، تاثیر پایگاه اجتماعی- اقتصادی بر رتبه کشوری و موفقیت تحصیلی تایید شد و داوطلبانی که متعلق به پایگاه اجتماعی- اقتصادی بالاتری بودهاند، در آزمون رتبه بهتری را کسب کرده اند در مناطق مرفهتر سکونت داشته اند، تعداد اعضای خانواده آنان کمتر بوده و درآمد ماهیانه خانواده و تحصیلات والدینشان بالاتر بوده است.
Higher education is one of the paths of changing social class، finding job، marriage and other social life improvement in Iran. To enter to Iranian universities and colleges، all candidates must sit in the nation-wide exam. The aim of this paper is to investigate candidate’s ranks and their socio- economic status. The methodology and aim of this research is Explanation and secondary analysis respectively.
The statistical population eligible to choose major، in the year 2010، has been 1099193 applicants which organized by National Organization for Educational Testing (NOET). The sampling method is cluster sampling with the sample size of 500 applicants in three clusters high، medium and low ranks.
For analyzing data، descriptive and inference statistics (T - tast، F - test، x2) were used by SPSS software. The results show:
1) Socio- economic status has positive effects on educational performance.
2) The applicants who belong to high socio-economic status had better ranks.
3) The applicants who live in developed areas، small family number، high income and high parent’s education had better ranks in nation-wide exam.
ملخص الجهاز:
طبق نتايج ، تأثير پايگاه اجتماعي- اقتصادي بر رتبه کشوري و موفقيت تحصيلي تأييد شد و داوطلباني که متعلق به پايگاه اجتماعي- اقتصادي بالاتري بوده اند، در آزمون رتبه بهتري را کسب کرده اند در مناطق مرفه تر سکونت داشته اند، تعداد اعضاي خانواده آنان کمتر بوده و درآمد ماهيانه خانواده و تحصيلات والدين شان بالاتر بوده است .
شاخص شغل والدين : که بر اساس منزلت و درآمد با مسامحه به ترتيب نزولي بدين شکل دسته بندي شد: هيات علمي، آزاد، دولتي، بيکار/ خانه دار بر اساس شاخص هاي فوق ، فرضيه هاي زير مورد بررسي قرار گرفته است : - پايگاه اجتماعي- اقتصادي نفرات برتر با موفقيت شان در آزمون سراسري رابطه دارد.
پژوهش جمالي (١٣٩١) با عنوان " روند تأثير موقعيت اجتماعي و اقتصادي بر عملکرد تحصيلي داوطلبان آزمون سراسري طي سال هاي ١٣٨٠ تا ١٣٨٨"، نشان داد که هر يک از متغيرهاي تشکيل دهنده موقعيت اجتماعي، اقتصادي با ميزان تأثير متفاوت ، در افزايش نمره کل داوطلبان مؤثر هستند و تفاوت معني داري بين عملکرد تحصيلي زنان و مردان به نفع زنان مشاهده ميشود که با افزايش سال اين تفاوت در گروه علوم انساني بيشتر شده است .
در پژوهش دهنوي (١٣٨٣) با عنوان " بررسي رابطه سرمايه اقتصادي و فرهنگي والدين دانش آموزان با احتمال قبولي آنها در آزمون سراسري"، تأثير پيشينه خانوادگي داوطلبان آزمون سراسري سال ١٣٨٢ از قبيل تحصيلات والدين ، نوع شغل والدين و اعضاي خانواده داوطلبان بر نمره کل آنان و در نتيجه ورود به آموزش عالي بررسي شده است .