خلاصة:
هدف این پژوهش مقایسه فراوانی ویژگیهای ترسیمی کودکان بدسرپرست با کودکان عادی 5 تا 11 سال، براساس آزمون ترسیم خانواده کرمن است. پژوهش از نوع علی ـ مقایسهای بود.کودکان بدسرپرست (15 دختر و 15 پسر) بهصورت تصادفی از میان خیریههای منطقه یک تهران انتخاب شدند و کودکان دارای والدین عادی (15 پسر و 15 دختر) نیز بهصورت تصادفی از پیشدبستانیها و دبستانهای همان منطقه انتخاب شدند تا شرکتکنندگان از نظر اقتصادی و فرهنگی بهتر همتا شوند. ابزار پژوهش شامل آزمون ترسیم خانواده مدل کرمن (کرمن، 1964) بود. مقایسه ترسیم کودکان در شاخصهای: «حذف والدین»، «همسانسازی هشیار»، «پویایی ترسیم» (ریخت حسی ـ تعقلی)، «اولین شخص ترسیم شده» و «سطح ترسیمی خطوط کمرنگ و پررنگ» صورت گرفت. در این پژوهش از روش آماری «خیدو» استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین نوع سرپرستی و فراوانی ترسیم اولین شخص ترسیم شده، حذف کامل، همسانسازی هشیار و پویایی ترسیم (ریخت حسیـ تعقلی) تفاوت معناداری وجود دارد (01/0;). بین نوع سرپرستی و سطح ترسیمی (کمرنگ ـ پررنگ) این تفاوت دیده نشد. نتیجه حاصل از یافتههای پژوهش نشان داد که بین ارزندهسازی و ناارزندهسازی در کودکان بدسرپرست و کودکان عادی تفاوت وجود دارد.
ملخص الجهاز:
همچنین در پژوهشی که روی 50 نفر از کودکان 7 تا 9 سال ایرانی متعلق به خانوادههای گسسته و ناگسسته با استفاده از آزمون ترسیم خانواده صورت گرفت، این نتیجه بهدست آمد که بین ترسیم کودکان متعلق به خانوادۀ گسسته در انتخاب اولین شخص ترسیم شده، بزرگترین شخص، مهربانترین فرد و آخرین فرد ترسیم شده تفاوت معناداری وجود دارد (ایروانی، ولیزاده و شفیعی، 1386).
نتایج بهدست آمده از آزمون ترسیم خانواده در دو گروه کودکان طلاق و عادی نشان داد که در میزان اشغال سطح کاغذ و زمان برای ترسیم نقاشی، میزان همانندسازی، میزان بیارزشسازی والدین، کوچکنمایی در اندازه و قد والدین، استفاده از تعداد رنگ، کوچکنمایی در اندازه و قد خود، انتخاب اولین شخصیت ترسیم شده، بزرگترین شخصیت ترسیم شده، مهربانترین فرد، و آخرین شخصیت ترسیم شده تفاوت وجود دارد (صالحی، علییاییزند و بهرامی، 1384).
لذا پژوهشگر در این پژوهش تلاش کرده است با استفاده از آزمون فرافکنی ترسیمی (آزمون ترسیم خانواده مدل کرمن) ویژگیهای روانی ـ عاطفی و شناختی کودکان بدسرپرست را با کودکان عادی مقایسه و فرضیههای زیر را بررسی کند: فرضیۀ اول: بین فراوانی ویژگیهای ترسیم کودکان بد سرپرست و کودکان عادی از نظر حذف کامل تفاوت وجود دارد.
برای بررسی فرضیۀ اول پژوهش در خصوص ویژگیهای ترسیم کودکان بدسرپرست و کودکان عادی از نظر حذف کامل، جدول 1 توزیع فراوانی مشاهده شده و فراوانی مورد انتظار شرکتکنندگان به تفکیک بین نوع سرپرستی و حذف کامل را نشان میدهد.
در بررسی فرضیۀ دوم پژوهش در خصوص ویژگیهای ترسیم کودکان بدسرپرست و کودکان عادی از نظر همسانسازی هشیار، جدول 3 توزیع فراوانی مشاهده شده و فراوانی مورد انتظار شرکتکنندگان به تفکیک بین نوع سرپرستی و همسانسازی هشیار را نشان میدهد.