خلاصة:
ارتباطات و همکاری های علمی و فرهنگی حوزه های علمیه به عنوان میراث ماندگار تشیع، با عالمان و مراکز علمی سایر مذاهب و ادیان جهان، پیشینه درخشان و پرفروغی در گذشته علمی کشور دارد. مراودات علمی و فکری درون دینی و میان دینی بین حوزه های علمیه عراق، ایران و لبنان و تراث گران سنگ حاصل از این ارتباطات، گواه خوبی بر این مدعاست.
اما هنگامی که چنین پیشینه ای در کنار وضعیت حضور بین المللی امروز مراکز دین پژوهی از یک سو و نیازها، مطالبات و سوالات و شبهات مراکز علمی و فرهنگی خارج از کشور از سوی دیگر قرار گرفته و مقایسه شود، نقش کم رنگ و غیرموثر این مراکز در عرصه بین الملل نمایان می گردد و یک سوال جدی به این مضمون پیش روی سیاست گذاران و مدیران نهادها و مراکز دین پژوهی قرار می گیرد که؛ «چگونه می توان حضور و همکاری بین المللی مراکز دین پژوهی کشور را پررنگ و موثرتر کرد؟»
در این مقاله تلاش شده است با شناسایی و صورت بندی عوامل موثر بر همکاری های علمی، مدل سیاست گذاری جامع الاطرافی پیشنهاد شود. این مدل، برای گسترش و غنی سازی دین پژوهی در عرصه بین الملل، مولفه هایی مانند الگوی ارتباطی همکاری مشترک، ویژگی های طرف همکاری، شرایط محیطی فضای همکاری و رویکردهای دین پژوهی را مورد توجه قرار داده و آنها را در قالب 17 مولفه خرد، بسط و شرح داده است. این مولفه ها در نهایت به عنوان ملاک های راهنمای مسئله شناسی و راه حل جویی جهت توسعه و بهبود همکاری های مراکز دین پژوهی معرفی شده و برای عملیاتی ساختن این چارچوب مفهومی نیز، یک فرآیند مدیریتی پیشنهاد شده است.
Cultural and scientific relations and cooperation of seminaries، as inheritors of Shia School of Thought، with the scholars and centers of other religions and religious denominations in other parts of the world، have a bright history. The interreligious and intra-religious scientific and intellectual interactions between the seminaries in Iraq، Iran and Lebanon and their valuable outcomes bear fine testimony to this contention. But، when that situation is juxtaposed with the current international presence of religious studies centers، on the one hand، and the needs، demands and questions of scientific and cultural centers outside the country، on the other، the weak and ineffective role of these centers becomes clearer. Hence، a question is raised that should be answered by the people in charge of policymaking and managing of the religious studies centers: How can the presence and international cooperation of religious studies centers be strengthened?
Attempts have been made in this paper to identify the effective factors in scientific cooperation and formulate a comprehensive policymaking model. In order to enrich and promote religious studies in international arena، this model focuses on factors such as joint communication model، characteristics of partners، environmental conditions of the cooperation atmosphere and religious studies approaches. These factors have been explained in the form of 17 major and minor elements. These elements are introduced as criteria to identify the problems and solutions in order to promote and improve cooperation of the religious studies centers. Also a managerial process has been introduced for operationalizing of this conceptual framework.
ملخص الجهاز:
اما هنگامي که چنين پيشينه اي در کنار وضعيت حضور بين المللي امروز مراکز دين پژوهي از يک سو و نيازها، مطالبات و ســؤالات و شــبهات مراکز علمي و فرهنگي خارج از کشور از سوي ديگر قرار گرفته و مقايسه شود، نقش کم رنگ و غير مؤثر اين مراکز در عرصه بين الملل نمايان مي گردد و يک سؤال جدي به اين مضمون پيش روي سياست گذاران و مديران نهادها و مراکز دين پژوهي قرار مي گيرد که ؛ «چگونه مي توان حضور و همکاري بين المللي مراکز دين پژوهي کشور را پررنگ و مؤثرتر کرد؟» در اين مقاله تلاش شده است با شناسايي و صورت بندي عوامل مؤثر بر همکاري هاي علمي ، مدل سياست گذاري جامع الاطرافي پيشنهاد شود.
با تحليل مفهومي و جمع بندي مباحث پيش گفته ، چارچوب مفهومي مورد اســتفاده در اين تحقيق به شرح تصوير ذيل قابل ارائه است : ويژگي هاي طرف تنوع رويکردهاي همکاري دين پژوهي شرايط محيطي الگوي ارتباطي فضاي همکاري همکاري مشترک گسترش و غني سازي دين پژوهي نمودار ١: چارچوب مفهومي کلان تحقيق چارچوب مفهومي کلان تحقيق بر اين اساس ، هدف همکاري مشترک مراکز دين پژوهي با مراکز علمي و پژوهشي خارج از کشــور تحت عنوان «گســترش و غني سازي مطالعات ديني » مشخص شده است و با توجه به مؤلفه هاي مؤثر در همکاري ، چهار بعد و منظر براي بررسي و راهبردپردازي در جهت تحقق اين هدف لحاظ شده است که عبارت اند از: ١.