خلاصة:
در تعلیم و تربیت توحیدی ، انسان موجودی اسـت دارای اختیـار، کـه مستعد دریافت بینش عمیق (بصـیرت )، هـدایت و تقویـت گـرایش هـا و شکوفا سازی استعدادهای فطری به صورت هماهنگ می باشد و تاکید پیامبر اکرم (ص ) بر تکمیل مکـارم اخـلاق : (( انمـا بعثـت لاتمـم مکـارم الاخلاق ))(مجلسی ، ج ٦٨، ص٣٨٢)، بیانگر رسیدن انسان به قلـه رفیـع معرفت و کمال از طریق رشد همه جانبه استعداد ها است که مهمتـرین هدف خلقت و رسالت است . با استناد بـر ایـن مبـانی ، جریـان تعلـیم و تربیت متناسب با ویژگـی هـای جسـمی ، ذهنـی و اجتمـاعی متعلمـان هدایت و راهبری می شود. در این حالت بر اثر کیفی شـدن آمـوزش و عمقــی شــدن یــادگیری ، محتــوای تئوریــک دروس ، روح معنــوی و پرورشی پیدا می کنند و ضمن پرورش ذهـن مـتعلم ، نگـرش او را بـه جهان هستی ارتقـا مـی دهـد . بـدین منظـور طـرح راهبـردی آمـوزش دروس مبتنی بر رویکرد فرهنگی ـ تربیتی با تکیه بر مکتب انسان ساز اسلام و معارف غنی فرهنگی آن ، ضـمن ارتقـای نقـش تربیتـی معلـم ، میان علم و دین ، تعلیم و تربیت وجهان بینی پیوند ایجـاد مـی کنـد، در نتیجه متعلمان در ارتبـاطی تنگاتنـگ ، محتـوای دروس را متناسـب بـا فرهنگ دینی خود و در مسیر جهان بینی توحیدی دریافت مـی نماینـد. بدین منظور با سامان دهی و اثربخشی پیـام هـای تربیتـی مسـتتر در متن دروس ، به وسیله ی معلم ، زمینه و بسـتر مناسـبی جهـت تربیـت پذیری ، مطابق با فرهنگ ناب اسلامی ـ ایرانی فراهم می آید، کریمـه ی قرآنی معلم بشریت را الگوی بینش و گـرایش انسـان هـا معرفـی مـی نماید، ((لقد کان لکم فی رسول الله اسـوة حسـنة )) ( احـزاب ٣٣، ٢١) و تربیت توحیدی را تاثیر گذار در شناخت حق و باطل و دارای نورانیـت و درک عمیق و بصیرت بخش می داند، ((یا ایها الـذین آمنـوا ان تتقـوا اللــه یجعــل لکــم فرقانا...))(انفــال ٨،٢٩) و دو هــدف اساســی انبیــا را ((تزکیه )) و ((تعلیم )) معرفی می نماید، ((...و یزکیهم و یعلمهم الکتـاب و الحکمة ...))(آل عمران ٣،١٦٤)، کـه ایـن دو هـدف در هـدف بـالاتری بـا یکدیگر منطبق می گردند،(( قل ان صلاتی و نسکی و محیـای و ممـاتی لله رب العالمین ))(انعام ١٠، ١٦٢)، که همـه چیـز در جهـت جهـان بینـی توحیدی با تکیه بر تربیت ربوبی قرار می گیرد. در چنین فرهنگـی هـر بینشی (بصیرت ) علم است ، اما هر علمی بینش نیست
ملخص الجهاز:
"با توجه به این که ترکیب تعلیم و تربیت پشتوانه قرآنی دارد ((و یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمة ))(آل عمران ، ٣، ١٦٤)، برای تاکید به این معناست که مبادا از یکی از این ابعاد غفلت ورزیم و حق آن را ادا نکنیم این موضوع به معنای آن نیست که نمی توان واژه ای واحد را جایگزین ترکیب تعلیم و تربیت نمود زیرا اساسا گزینش اصطلاحات از امور قراردای است و به قول معروف نزاع در مورد چنین اموری روا نیست ( مصباح یزدی ، ١٣٩١، ص ٢٩) بنابراین تربیت ربوبی بالاتر از این نگاه و با پشتوانه قرآنی می تواند بیانگر تعلیم و تربیت باشد و دلیل آن هم سخن خداوند متعال خطاب به حضرت ابراهیم علیه السلام است که فرمود: ((قل إن صلاتی و نسکی و محیای و مماتی لله رب العالمین ))(انعام ، ٦، ص ١٦٢) و می توان مفهوم تربیت را متناسب با تصویر انسان در قرآن به منزله عامل ، به این نحو تعریف نمود، (( شناخت خدا به عنوان رب یگانه جهان و انسان ، برگزیدن او به عنوان رب خویش ، و تن دادن به ربوبیت او و تن زدن به ربوبیت غیر))(باقری ، ١٣٨٠، ص ٤٣) و با توجه به نارسایی مفهوم ((تربیت )) مراد اصلی از تربیت در اسلام ، بر اساس مفهوم ربوبیت ، ربوبی ساختن و ربوبی شدن آدمی است (همان ) که در مفهوم شناسی تربیت باید به موضوع جهان بینی توحیدی و توحید ربوبی و نیز بینش عمیق و گرایش های هدایت شده ی در مسیر جهان بینی توحیدی توجه کافی داشت ."