خلاصة:
این مقاله در پی آن است که تجزیه و تحلیل جدیدی از نقش ، اهـــداف و منافع آشکار و پنهان دو گروه بازیگران منطقه ای و فرا منطقه ای در تحولات سوریه ارائه دهد . بازیگران منطقه ای و فرا منطقه ای صاحب نقش مورد نظر این مقاله در تحولات سوریه ؛ کشورهای ایران ، عربستان ، آمریکا و روسیه می باشند که هر یک از آنها با اهداف متفاوتی وارد رقابت و همکاری برای تثبیت پایه های نقش و نفوذ منطقه ای خود در ماجرای سوریه شده اند . ایران خواهان مهار تهدیدات و حفظ توازن فعلی قوا در منطقه و حفظ بقای محور مقاومت ، به منظور جلوگیری از فزونی طلبی های اسرائیل است . عربستان در چار چوب حفظ امنیت خود، سعی در تعریف جدیدی از نظم موجود دارد. آمریکا خواهان تثبیت نفوذ خود از طریق مدیریت تحولات عربی و تقویت نقش منطقه ای خود است . روسیه نیز خواهان مهار آمریکا و تقویت نقش منطقه ای خود میباشد .
ملخص الجهاز:
"دوم، منطقه خاور میانه یکی از مهم ترین عرصه های رقابت مسکو و واشنگتن برای نفوذ بیشتر در بین بازیگران خاور میانه بود و تقریبا همۀ نیروهای سیاسی و کشورهای خاورمیانه را در چارچوب قطب بندی جهانی به جانبداری مستقیم و غیر مستقیم از آمریکا و شوروی کشانده بود، بطوریکه کم تر منازعه ای در غیاب دو ابر قدرت در این منطقه وجود داشت .
تحرکات روسیه در قبال سوریه حاکی از آن است که موضوع سوریه تا آن اندازه برای روسیه اهمیت دارد که اگر مسکو بخواهد سوریه را واگذار کند ، باید نقش خود را در خاور میانه برای همیشه به نفع غرب کنار بگذارد؛ امـری که در تضاد کامل با نگرانی های ایران در قبال تحولات منطقه خاور میانه به ویژه گسترش نفوذ جهان غرب و خطر تضعیف سوریه در مقابل اسرائیل همخوانی دارد.
ولی سؤال این است که سعودی ها چه اهدافی را از اتخاذ این سیاست ها در قبال سوریه دنبال می کنند ؟ عـــربستان و سوریــه در طی چند دهــۀ اخیر در بسیاری از مسائل منطقه ای و جهانی در جبهۀ متضاد با یکدیگر بوده اند، به عنوان مثال در طی سال های جنگ سرد، عربستان به یکی از ستون های امنیتی خاور میانه مبدل شده و در کنار بلوک غرب ایستاده بود، ولی سوریه در کنار بلوک شرق قرار گرفته بود و روابط حسنه ای با مسکو و دیگر کشورهای سوسیالیستی بر قرار کرده بود."