خلاصة:
سلفیه جریانی در میان مسلمانان است که به پیروی بیچون وچـرا از عملکـرد سـلف ، یعنی مسلمانان سنی قرون اولیه ، اعتقاد دارد. با وجود این ، جریان سلفی یک دست نیست و در داخل خود حرکت های متنوعی را پرورانده است . یکی از مهم ترین جریان های داخلـی سلفیه ، جریان سلفیه علمی یا آلبانی است که در نیمه دوم قرن بیستم توسـط شـیخ محمـد آلبانی در سوریه و عربستان شکل گرفت . این جریان در دهه هفتـاد مـیلادی، همزمـان بـا رونق اندیشه های سلفی در مصر، به این کشور وارد شد. اندیشه اصلی این حرکت این بود که مسلمانان از حقیقت اسلام به دور افتاده اند و باید در شناخت مجدد اسلام با استفاده از احادیث صحیح بکوشند و از فعالیت سیاسی دوری کنند. در این نوشـتار بـه اندیشـه هـا، چگونگی شکل گیری، گسترش این حرکت در مصر و افراد و مراکز موثر بر ایـن گسـترش پرداخته شده است . روش این تحقیـق کتابخانـه ای اسـت و از منـابع اصـلی، تحقیقـات ، مطالعات و زندگینامه های افراد به صورت بیوگرافی و اتوبیوگرافی، بهره گرفته شده اسـت . در این پژوهش نتایج زیر به دست آمده است : ١. این حرکت در اسکندریه شـکل گرفـت ؛ چراکه این شهر دومین شهر بزرگ مصر و محل فعالیت های جمعیت های دیگر سلفی بـود؛ ٢. از آنجا که این حرکت در دانشگاه شکل گرفت ، به جناح علمی سلفیه تمایل یافـت ؛ ٣. رهبران آن اصالتا شهری ـ و نه مهاجران روستایی ـ بودند؛ ٤. این رهبران در سنین پـایین جذب اندیشه های سلفی شده بودند.
ملخص الجهاز:
بررسی شکل گیری حرکت سلفیه علمی مصر در دهه هفتاد میلادی تاریخ دریافت : ٩٤/٢/٦ تاریخ تأیید: ٩٤/١٠/٩ سیدرحیم موسوی 1 i** مصطفی پیرمرادیان سلفیه جریانی در میان مسلمانان است که به پیروی بیچون وچـرا از عملکـرد سـلف ، یعنی مسلمانان سنی قرون اولیه ، اعتقاد دارد.
از نظر سلفی ها مهم ترین بدعت های موجود در جامعه اسلامی عبارت اند از: دعا به غیر خدا، حاجت خواستن از قبـور اولیا، تبرک جستن به اشیا از جمله ضریح و تربت ، توسل جستن بـه صـالحان و تقاضـای شفاعت از آنان (ابن عبدالوهاب ، ١٣٩١، ص ٢ـ٣ و بیتا، ص ٩٠)، غلو در حـق صـالحان و قائل شدن قدرت هایی برای آنان که تنها مختص خداوند است و دوست داشـتن آنـان بـه اندازه دوست داشتن خدا (همو، ٢٠٠٨، ص ٩٥).
فرضیه این پـژوهش ایـن اسـت کـه عوامـل انسـانی ، سیاسـی و فکـری ـ فرهنگـی بـر شکل گیری سلفیه علمی در مصر مؤثر بوده است .
شاید تصـادفی نیسـت کـه اوج فعالیـت سلفیه در مصر مربوط به دهه هفتاد میلادی ، یعنی دوره افزایش درآمدهـای عربسـتان در نتیجه انقلاب نفتی و به کار گرفته شدن این ثروت در راه نشر اندیشه های سلفی و وهابی است .
عوامل انسانی مهم ترین رهبران سلفیه علمی مصر در دهه هفتاد دانشجویانی بودند که نقشی اساسی در شکل گیری این حرکت داشتند.
همچنین فعالیت این جمعیت سلفی در اسکندریه شدید بوده است و همین امـر مـی توانـد یکی از دلایل شکل گیری حرکت سلفیه علمی در اسکندریه باشد.