خلاصة:
تخمین عملکرد محصول قبل از برداشت آن می تواند کمک موثری به منظور برنامه ریزی و سیاست گذاری مناسب در تهیه غذا، توزیع ، قیمت گذاری و همچنین واردات و صادرات داشته باشد. چون تولید محصول نتیجه بر هم کنش فرایندهای مختلف گیاه و فاکتورهای آب و هوایی می باشند، کمی سازی این فاکتورها و مطالعه روابط آنها با عملکرد، در استخراج مدل های آب و هوا-محصول بسیار ضروری است . در این مطالعه با استفاده از مدلهای آماری و تحلیل روابط همبستگی بین عملکرد محصول در مراحل مختلف رشد ذرت دانه ای و متغیرهای اقلیم شناسی، امکان سنجی تخمین تولید محصول ذرت دانه ای قبل از برداشت در برخی از مناطق غربی و جنوب غربی کشور مورد بررسی قرار گرفت . نتایج نشان داد که اختلاف مقادیر برآورد شده با مقادیر واقعی در کرمانشاه از ٢٥٠- تا ٣٥٧٧- و از ١٦ تا ١٨١٢ کیلوگرم در نوسان بوده است . این تغییرات در کوهدشت لرستان از ١٦٠- تا ٣٠٠٠- از یک طرف و از ٢٤ تا ٢٥٦٦ کیلوگرم از طرف دیگر در نوسان بوده است . در دهلران ایلام می توان به تغییرات ٢٠٧- تا ١٣٧٠- و ٢٨٦ تا ٣٥٥٠ کیلوگرم اشاره نمود. در رابطه با دزفول نیز اختلاف مورد نظر از ١٨٨- تا ١٣٢٢- و از ٢٦ تا ٢١٣٠ کیلوگرم در هکتار در نوسان بوده است . در مجموع ، نتایج نشان می دهد که دماهای بیشینه و کمینه ، سرعت باد در ارتفاع ٢ متری، ساعات آفتابی و رطوبت نسبی بیشترین همبستگی را با عملکرد محصول در مراحل ظهور گل آذین نر تا تشکیل تارهای ابریشمی و همچنین تشکیل تارهای ابریشمی تا بلوغ فیزیولوژیکی (رسیدن کامل ) داشته اند که در همین مراحل تخمین عملکرد محصول به مقادیر واقعی نزدیک تر بوده است (ضریب همبستگی از ٠/٥٧٣ تا ٠/٨٥٨ و خطای معیار از ١٠٠٢ تا ٢١٤٨ کیلوگرم در هکتار).
ملخص الجهاز:
در این مطالعه با استفاده از مدل های آماری (وایازی) و تحلیل روابط همبستگی بین مقادیر تولید محصول در مراحل مختلف رشد ذرت دانه ای طی سال های مختلف و متغیرهای هواشناسی، امکان سنجی تخمین میزان تولید محصول ذرت دانه ای قبل از برداشت در برخی از مناطق غربی و جنوب غربی کشور شامل استان های کرمانشاه ، لرستان ، ایلام و خوزستان مورد بررسی قرار گرفته است .
(رجوع شود به تصویر صفحه) فراسنج های هواشناسی و شاخص های اقلیم شناسی کشاورزی در تحقیق حاضر سعی گردیده ارتباط بین فراسنج های هواشناسی و شاخص های اقلیم شناسی کشاورزی از قبیل دماهای بیشینه و کمینه ، ساعات آفتابی، مقدار بارش ، تبخیر، کمبود فشار بخار آب اشباع ، درجه روزهای رشد، واحدهای حرارتی _ آفتابی و واحدهای حرارتی _ نوری با عملکرد گیاه ذرت طی مراحل مختلف رشد به کمک مدل های آماری مانند معادلات وایازی ساده و مرکب خطی ، ساده ومرکب غیر خطی مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت عملکرد گیاه در مناطق غربی و جنوب غربی کشور شامل استان های لرستان ، کرمانشاه ، ایلام و خوزستان قبل از برداشت آن تخمین زده شود (جدول شماره ٢).
Tolerance & Variance Inflation Factor ٤- بر اساس کمترین خطای معیار(SEOE)١، معنی دار بودن ضریب همبستگی و کمترین انحراف نسبی، مدل های آماری وایازی(رگرسیونی) به منظور برآورد محصول ذرت دانه ای انتخاب شدند.