خلاصة:
پتانسیل خاک ها برای فرسایش بادی به عوامل مختلفـی مثـل توزیـع انـدازه ذرات بافـت سـطحی ، رطوبت سطحی و سرعت باد بستگی دارد. در این تحقیق ارتباط غلظت ریزگرد بـا رطوبـت سـطحی و توزیع اندازه ذرات خاک سطحی با اسـتفاده از شـبیه سـاز متحـرک فرسـایش بـادی بررسـی شـد. ایـن اندازه گیری ها در ١٠ رطوبت و ١١ منطقه مستعد فرسایش بادی انجام گرفت . نتایج مطالعـات صـحرایی نشان داد که با افزایش رطوبت در خاک سطحی (٠-٣ سانتی متر) از صـفر تـا حـدود ٣ درصـد، میـزان سرعت آستانه ، افزایش و غلظت ریزگرد تولیدی کاهش می یابد. به طوری کـه در رطوبـت ٢/٨ درصـد، غلظت ریزگرد تقریبا به صفر می رسد. علاوه بر این در رطوبت های کم ، خاک منطقه ٦، کمترین افزایش سرعت آستانه و خاک منطقه ٢، بیشترین افزایش سرعت آستانه را داشته است . همچنین خاک منطقـه ٣، در شرایط خشک بیشترین تولید ریزگرد را با غلظت ١٦١/٢٦ میلی گرم بر مترمکعب و خاک منطقه ٢ در همین شرایط با تولید ١٠١/٢٣ میلی گرم بر مترمکعب ریزگرد، کمترین میزان غبار انتشار یافته را داشـت . بنابراین تغییرات نرخ کاهش غلظت ریزگرد برای خاک مناطق مختلف ، متفاوت بوده است ، ولی در همه مناطق در رطوبت ٢/٢ درصد به شدت کاهش یافته و به صفر نزدیک شده است . هر چـه درصـد ذرات کوچکتر از ١٠٠ میکرون در بافـت سـطحی خـاک بیشـتر باشـد، باعـث افـزایش بیشـتری در سـرعت اصطکاکی آستانه ضمن افزایش رطوبت سطحی می گردد. همچنین هر چه درصد ذرات کـوچکتر از ٧٥ میکرون در خاک سطحی بیشتر باشد، پتاسیل خاک هـا بـرای تولیـد ریزگـرد در شـرایط خشـک بیشـتر می شود.
ملخص الجهاز:
تـاثیر رطوبـت بـر 1- World Health Organization 2- Threshold Friction Velocity of Wind Erosion کاهش غلظت ریزگرد بسته به شرایط مختلف رطوبتی سطح خاک و نوع خاک ها شدیدا متغیر است (گومز و همکاران ٢٠٠٣).
در چین ، هان و همکاران (٢٠٠٩) بـا اسـتفاده از یـک شـبیه سـاز آزمایشـگاهی - صحرایی ، ارتباط بین سرعت آستانه فرسایش بادی و رطوبت سطحی خـاک را بررسـی نمودند و نتیجه گرفتند که این رابطه به صورت لگاریتمی و مستقیم بوده است .
به منظور بررسی ارتباط غلظت ریزگـرد و رطوبـت سطحی خاک در شرایط کاملا طبیعی و دست نخـورده ، در ایـن تحقیـق ابتـدا، سـرعت آستانه فرسایش بادی در رطوبت های مختلف برای مناطق ١١ گانه تعیین شد و سـپس غلظت ریزگرد در شرایط مختلف رطوبتی اندازه گیری گردید.
(رجوع شود به تصویر صفحه) ارتباط رطوبت سطحی خاک و سرعت اصطکاکی آستانه فرسایش بادی شکل (٣)، ارتبـاط بـین رطوبـت سـطحی خـاک و سـرعت اصـطکاکی آسـتانه در خاک های مناطق مورد مطالعه را نشان می دهد.
ارتباط رطوبت سطحی خاک با سرعت اصطکاکی آستانه برای تمامی خاک های مناطق مورد مطالعه بر این اساس ، خاک منطقه ٦ در شرایط خشـک (رطوبـت صـفر) کمتـرین سـرعت اصطکاکی آستانه (٠/١٢ متر بر ثانیه ) را داشته است .
نتیجه گیری نتایج نهایی این تحقیق حاکی از آن بود که افزایش رطوبـت سـطحی خـاک باعـث افزایش نیروی چسبندگی بین ذرات خاک شده و باعث افزایش سرعت آستانه فرسایش بادی می شود.
F´ecan, Fred, Bill, Marticorena, and Gil, Bergametti, (1999), Parametrization of the increase of the aeolian erosion threshold wind friction velocity due to soil moisture for arid and semi-arid areas.