خلاصة:
تربیت یکی از اصلی ترین مباحثی است که در جوامع امروزی مطرح است. تعلیم و تربیت به عنوان نیاز دیروز و امروز بشر در گذر زمان به شکل های مختلفی اعمال شده است. تربیت انواع مختلفی از جمله جسمانی، اخلاقی، روانی، اقتصادی، اجتماعی، دینی و سیاسی دارد. بحثی که ما در اینجا به دنبال آن هستیم مشخص کردن مبنای نظری تربیت سیاسی و اجتماعی است. از این رو با بررسی تربیت سیاسی از منظر شهید مطهری، مشخص می شود که فطرت مهمترین عامل در تربیت سیاسی دانش آموزان است. قرآن کریم نیز الگوی یک شهروند سیاسی را در شش اصل کلیدی می داند که عبارتند از فطرت، عقلانیت، عدالت، کرامت، اختیار و مسئولیت. هدف از تربیت اجتماعی را جامعه پذیر کردن دانش آموزان می دانیم که در تحقق این مهم عوامل متعددی از جمله خانواده، گروه همسالان، رسانه ها و مهمتر از همه مدارس و معلمان تاثیر گذار هستند. ضمن تبیین نقش مدارس و معلمان در تربیت سیاسی و اجتماعی دانش آموزان پیشنهاداتی در راستای تربیت بهتر سیاسی - اجتماعی دانشآموزان به معلمان، دانشجو معلمان و معاونان پرورشی ارائه شده است.
ملخص الجهاز:
"در راستای توجه به این اصل کودک امروز باید به گونۀ تربیت شود که آمادگی فهم و پذیرش مسئولیت سیاسی و اجتماعی در او به وجود آید، بیاموزد که برای آینده، فردی بشر دوست و خدمتگزار برای جامعه اسلامی و در طریق خیر و فضیلت انسانی باشد و بیاموزد که نه فقط در مقابل بندگان خداوند، که در قبال شهر ها، خانه ها و حتی حیوانات نیز مسئولیت دارد (مرزوقی و اناری نژاد، 1386).
پس انسان باید تحت تعلیم و تربیت صحیح باشد و این فطرت خداجو و کمال یاب را بیدار نگه دارد و یکی از راه های هوشیاری مستمر، تربیت در حوزه ی عمومی و تربیت سیاسی در اجتماع و جامعه است (مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، 1390).
در نظام تعلیم و تربیت متداول در سرزمین های اسلامی بر منزه بودن معلم و منصف بودن او به صفات اخلاقی تاکید زیادی شده است و نظریه پردازان مسلمان نیز اهمیت این موضوع را متذکر شده اند، مانند زرنوجی متصف بودن معلم به صفات اخلاقی نیکو را از اصلی ترین ویژگی ها و صلاحیت های معلمی می داند زیرا معلمی که شاگردان خود را از انجام دادن کارهای ناپسند باز می دارد و به کسب رفتار های مطلوب تشویق می کند، باید خود عامل به رفتار شایسته و پسندیده باشد تا علاوه بر سخنانش، اعمالش نیز نافذو موثر واقع شود (محسن پور، 1382)."