خلاصة:
این مقاله درصدد بررسی علل و چگونگی ورود شورای امنیت به موضوع حمایت از کودکان در درگیریهای مسلحانه، اقداماتی که شورا در این زمینه انجام داده و میزان کارآمدی اقدامات انجامشده است. در این راستا، ارزش افزوده دخالت شورای امنیت در موضوع حمایت از کودکان در درگیریهای مسلحانه بررسی خواهد شد. پیش از ورود شورای امنیت به موضوع، حقوق بینالملل حاکم بر درگیریهای مسلحانه در 4 حوزة حقوق بشردوستانه بینالمللی، حقوق کیفری بینالمللی، حقوق بشر، و حقوق کار بینالملل از وسعت قابلتوجهی برخوردار بود. بر این اساس، شورای امنیت بدون اینکه نقش تقنینی برای خود قائل شود، بیشتر درصدد عملیاتی و اجرایی کردن حقوق موجود در صحنه عمل برآمد. بهاینترتیب، پرسش اصلی مقاله حاضر این است که: «شورای امنیت سازمان ملل متحد در حمایت از کودکان در درگیریهای مسلحانه چه نقشی ایفا کرده است؟» فرضیة موردآزمون مقاله نیز این است که شورای امنیت بهدلیل تداوم نقض صلح و امنیت بینالمللی، درصدد ارتقای کیفیت مقابله با درگیریهای مسلحانه و حفظ حقوق کودکان در آنها برآمده، اما بهدلیل ماهیت بهشدت سیاسی خود، قادر به حمایت بدون تبعیض و قیدوشرط از حقوق کودکان در این درگیریها نشده است. اوج این امر در خارج کردن نام ائتلاف نظامی به رهبری عربستان سعودی از فهرست ناقضان فاحش حقوق کودکان در درگیریهای مسلحانه تجلی پیدا کرد. از سوی دیگر، ظهور و قدرتگیری گروههای تروریستی و شورشی مانند طالبان، داعش، الشباب، احرارالشام، بوکوحرام، گروه ابوسیاف و مانند اینها، کارایی ابزارها و سازوکارهایی را که تاکنون توسط شورای امنیت برای حمایت از کودکان در درگیریهای مسلحانه بهکار گرفته میشد را به چالش کشیدهاند.
ملخص الجهاز:
Jus in Bello بر این اساس ، در این مقاله سعی خواهد شد ارزش افـزوده دخالـت شـورای امنیـت در موضوع حمایت از کودکان در درگیریهای مسلحانه با توجه به اینکه حقوق بین الملل حاکم بر این موضوع پیشاپیش از وسعت قابل توجهی در حوزه های حقوق بشردوسـتانه بین المللـی، حقوق کیفری بین المللی، حقـوق بشـر و حقـوق کـار بین الملـل برخـوردار بـوده ، بررسـی و مشخص شود که آیا شورای امنیت در این مورد نقش تقنینی برای خود قائل شده یا بیشـتر درصدد عملیاتی و اجرایی کردن حقوق موجود و اجرایی کردن آنهـا در صـحنه عمـل بـوده است .
کارگروه شورای امنیت برای حمایت از کودکان در درگیریهای مسلحانه از ١٦ نـوامبر ٢٠٠٥ به عنوان یکی از ارکان فرعی شورای امنیت ایجاد شد که مرکب از همه اعضـای شـورا بوده و هدف از تأسیس آن ، بررسی مسـتقیم و اختصاصـی وضـعیت کشـورها یـا گروه هـای نقض کنندة تعهدات بین المللی در حمایـت از کودکـان در درگیریهـای مسـلحانه براسـاس گزارش های دبیرکل سازمان ملـل و اتخـاذ تصـمیم های لازم اسـت .
این اقدام در مورد بسیاری از کشورها مؤثر بوده و باعـث تجدیـدنظر آنهـا در اقدامات مربوط به نقض حقوق کودکان در درگیریهای مسلحانه شده است ؛ به عنوان مثـال ، کشورهای اوگاندا، نپال ، سریلانکا و دماغه سبز با تنظیم برنامـه اقـدام بـا شـورای امنیـت و عمل به توصیه های آن ، درنهایت از فهرست سیاه شورای امنیت خارج شدند.