خلاصة:
نظام عشايري قشقايي داراي تاريخي كهن است كه در جهت شرايط زندگي كوچ نشيني شكل گرفته است. خانواده كوچك ترين واحد اجتماع و هسته اصلي ايل است كه نظام طبقاتي حاكم بر آن در امر ازدواج نقش مهمي ايفا مي كند. مرد داراي اقتدار و تصميم گيرنده نهايي است و زن نيز در عين تابعيت، نقش تعيين كننده اي در مديريت امور خانواده دارد. خانواده به ظاهر مستقل، اما نفوذ گروه هاي خويشاوند در ابعاد و جنبه هاي گوناگون آن كاملاً مشهود است. در اين پژوهش، سعي شده است با استفاده از منابع كتاب خانه اي و با رويكرد توصيفي ـ تحليلي، نهاد خانواده در ايل قشقايي از منظر تاريخي بررسي شود. اين مطالعه نشان مي دهد در ايل قشقايي خانواده از لحاظ ساختاري گسترده، تك همسر، پدرسالار، و درون همسر (ازدواج درون گروهي) است.
Qashqai tribe has got an old systematic history as a tribal system. The tribe has been formed based on nomadic life circumstances. Family is the smallest unit of the society and the major core of the tribe. The hierarchical system dominating the marriage issue plays a significant role. Man has the authority and is considered as the ultimate decision-maker. On the other hand, the woman is obedient to her husband and meanwhile plays a decisive role in managing family affairs.Although the family is apparently independent, the influence of relatives in various dimensions and aspects is quite noticeable. In the present study, through taking advantage of library resources and employing a descriptive-analytic research method, we have tried to investigate the major sociological issues of family in Qashqai tribe from a historical standpoint. This study reveals that from a structural viewpoint, family in Qashqai tribe is regarded to be extensive, single-spouse,and patriarchic in which the father has the final say and the marriages are inter-tribal (within the group).
ملخص الجهاز:
در این پژوهش بعد جامعه شناختی خانوادة ایـل قشـقایی از منظر تاریخی و مرتبط با زمانی که زندگی چادرنشینی داشته اند بررسی شده است و مباحث اصلی آن ، اهمیت نظام خانواده و فلسفة تشکیل آن ، ازدواج ، کـه نخسـتین گـام در تشـکیل خانواده است ، و مسائل مربوط به آن از جملـه معیارهـای انتخـاب همسـر، سـن ازدواج و شیربها، انواع ازدواج و ابعاد اجتماعی آن و هم چنین کارکردهای خانواده ، خـانواده و انـواع آن ، روابط خانوادگی و خویشاوندی ، ارث ، نقش زنان ، و مسئلة طلاق است .
در این تحقیق سؤالاتی به این شرح مطرح است : عوامل مؤثر در تشـکیل خـانواده چـه بوده است ؟ ویژگی همسر ایده آل در نزد مردم قشقایی چیسـت ؟ افـراد در خـانواده از چـه حقوقی برخوردارند و یا ارتباط اعضای خانواده با یک دیگر چگونه است ؟ ابعـاد اجتمـاعی ازدواج چیست ؟ موقعیت زنان ایل چگونه است ؟ تاکنون تحقیقی مستقل و جامع دربارة جامعه شناسی تاریخی خـانواده در ایـل قشـقایی انجام نشده است .
برخی ادعا دارند «نام ایل قشقایی از زمانی به عنوان یک واحد سیاسی ، اجتماعی و یک نیروی متحد وارد تاریخ می شود که امیـر قاضـی شـاهیلو قشـقایی (کـه او را معاصـر شـاه اسماعیل صفوی می دانند) گروه های متعددی از ترکان را در ایل خود جمع کرده و بر آنـان ریاست می نماید و وی اولین ایلخانی قشقایی می باشد که نامش در تاریخ ثبت شده اسـت » (قهرمانی ابیوردی ، ١٣٧٣: ٢٤؛ پیمان ، ١٣٧٤: ١٠) و یا این کـه «کـریم خـان زنـد بـه اولـین ایلخانی قشقایی ، جانی آقا، فرمان ایلخانی گری اعطا کرد» (کیانی ، ١٣٨٥: ٤٩).