خلاصة:
بخش تحقیق و توسعه در صنعت داروسازی بسیار پیچیده است و شرکتها همواره برای رونمایی از محصولات جدید خود به رقابت میپردازند. در این میان، ژنریکسازان اصولاَ فاقد چنین برنامهای هستند، به همین دلیل، توانایی تولید با قیمت پایینتری را دارند و این موضوع به خروج سازندۀ اصلی از گردونۀ رقابت منجر میشود. به این سبب این شرکتها میکوشند با دریافت گواهی حق اختراع و حمایتهای قانونی مربوطه و نیز با انجام مبادلاتی با رقیبان ژنریکساز، ورود آنها را با تأخیر یا بنبست مواجه سازند. این مبادلات میتواند در تجاریسازی محصولات دارویی اثرگذار باشد و راهکاری قابل اطمینان برای محافظت از منافع اقتصادی اصلیساز تلقی گردد. اما معلوم نیست که چه چالشی در حقوق رقابت پیدا میکنند و چه جایگاهی در حقوق ایران دارند؟ هماکنون چنین قراردادهایی تحت شمول اقدامات ضدرقابتی ارزیابی میشود و کمیسیون اروپایی پرداخت وجوه برای دور نگهداشتن ژنریکسازان از بازار را یک رویۀ غیرقانونی میداند؛ درحالی که کمیسیون تجارت فدرال امریکا همانند مقامات ایران در قبال این موضوع، موضع متفاوتی اتخاذ کرده است.
ملخص الجهاز:
به رغم وجود برخی آثار علمی همچون کتاب حمایت از ابداعات دارویی و الحاق به سازمان تجارت جهانی ، اثر دکتر محسن صادقی و همچنین مقالة «چالش های حقوق مالکیت فکری در حوزة سلامت » از مریم شیخی که در سطح کلان به جنبه های حقوق بشری و تجاری سازی و حمایت از ابداعات دارویی پرداخته اند، همچنان دکترین ، منابع موجود و ادبیات تخصصی به خصوص در تبیین روابط حقوقی فعالان صنعت داروسازی کافی نیست و مقالة حاضر در صدد است تا به پرسش هایی پیرامون نقاط چالش انگیز مربوط به حقوق رقابت به خصوص دربارة قراردادهای پرداخت معکوس در رابطة ژنریک سازان و سازندگان داروهای اصلی پاسخ دهد.
١. جایگاه قراردادهای پرداخت معکوس در نظام حقوقی تولید و عرضة محصولات دارویی ژنریک در یک دسته بندی کلی ، قراردادهای پرداخت معکوس در دو صورت منعقد می شوند: حالت نخست ، که به انعقاد چنین قراردادی می انجامد، زمانی رخ می دهد که اظهارنامة موصوف از سوی شرکت ژنریک ساز ارسال شده است و بر اساس قواعد موجود در قانون هچ - وکسمن نیز اصلی ساز می تواند دعوای نقض حق اختراع در اعتراض به این اظهارنامه را مطرح نماید که در این صورت وقفه ای ٣٠ ماهه در فرایند صدور مجوز برای داروی ژنریک ایجاد می شود تا در این مدت مراجع قضایی به ادعا و اعتراض اصلی ساز رسیدگی نمایند.
Reverse-payment patent settlements in the pharmaceutical industry An analysis of US antitrust law and EU competition law.