خلاصة:
این مقاله درصدد بررسی مصادیق جدید مفطرات روزه می باشد که در مقدمه آن برخی از مفاهیم مورد نیاز، مثل روزه، جدید، اکل و شرب و... تبیین گردیده و در بخش اول کلیاتی از مناط ابطال روزه با اکل وشرب آورده شده است و این نتیجه به دست آمده که صدق اکل و شرب به تنهایی ملاک ابطال روزه نیست بلکه در صورتی ملاک است که ماکول فایده طعام را داشته باشد. بخش دوم به بررسی مفطرات جدید از قبیل اسپری، آندوسکپی، بیهوشی، دارو ریختن در گوش و چشم، آمپول، تزریق خون و سرم، استفاده از شیاف و شستشوی رحم می پردازد و ادله مفطریت هر کدام تبین و تحلیل می شود که در نهایت، عدم مفطریت اسپری، آندوسکپی، بیهوشی موضعی، استفاده دارو در چشم و گوش، تزریق آمپول غیر خوراکی، استفاده از شیاف و شستشوی رحم نتیجه گیری شده است.
ملخص الجهاز:
» 2 بین فقها بحث مفصلی در عبارت مجلسی اول (ظاهر آن انصراف هر سه به متعارف است 3 ) واقع شده، از این بحث میگذریم؛ اما میگوییم: اولا: نه عموم در مسئله وجود دارد چون منع از اکل و شرب در روایات وجود ندارد و فقط در مفهوم آیه شریفه هست و در 4 مفهوم عمومگیری نمیشود همانطور که در اصول ثابت شده استـ و نه اطلاق در (أتموا الصیام إلی اللیل)؛ چون صیام در آیه در مقابل(کلوا و اشربوا حتی یتبین لکم...
» 1 بعضی فقها مانند آیت الله شبیری زنجانی، برای اثبات مبطلبودن خوردن غیر متعارف، به دلیل حکمت صوم تمسک کردهاند؛ اما این دلیل خالی از اشکال نیست؛ زیرا اولا حکمت صوم، حدود مبطلات صوم را مشخص نمیکند و ثانیا در صوم موارد ناقض حکمت متعددی وجود دارد؛ از جمله: الف) قطعا روزه کسی که سحری به اندازه زیاد غذا میخورد و سپس تا نزدیک غروب میخوابد صحیح است با اینکه اصلا احساس گرسنگی نکرده و عملش با حکمت روزه منافات دارد.
» 5 ظاهر این است که حمل اطلاق عدم جواز بر مقید به قرینه موثقه اقرب باشد، پس احتقان با مایع در حال روزه ممنوع است، کما اینکه مشهور فقها بدان قائلاند؛ اما احتقان با جامد (شیاف) اشکالی ندارد، چه از مخرج بول یا غائط داخل بدن شود و چه آنچه وارد میشود دوا باشد یا نه؛ 6 چون عناوین گذشته بر آن صادق نیست و شیاف به معده وسائل الشیعة، ج 10، ص 42، باب 5 مما یمسک عنه الصائم، ح 1.