خلاصة:
پژوهش حاضر به‌منظور شناسایی عوامل مؤثر بر شکل‌گیری مطالبات غیرجاری در نظام بانکی کشور براساس مطالعه موردی یکی از بانک‌های کشور با روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی صورت گرفته است. جامعه آماری، شعب بانک مورد نظر در کل کشور است که با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انجام شده است همچنین برای جمع‌آوری داده‌ها از ابزار پرسشنامه استفاده شده که دارای روایی محتوا و پایایی مطلوب با روش ضریب آلفای کرونباخ به میزان 80 درصد بوده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها با نرم‌افزار SPSS و آزمون آماری تحلیل عاملی اکتشافی انجام گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که مهم‌ترین عوامل مؤثر بر افزایش مطالبات غیرجاری در نظام بانکی کشور عبارت‌اند از: عدم انطباق وثایق و تضمینات با ضوابط و سیاست‌های اعتباری داخلی بانک، محدودیت‌های فنی و تخصصی اعتباری، فرایند نامناسب نظارت بر مصرف تسهیلات و وصول مطالبات، سیاست‌های ناقص تعیین نرخ سود و وجه التزام، الزامات و محدودیت‌های قانونی، تحریم‌های اقتصادی، فضای کسب‌وکار و اعتبارسنجی که از عوامل و دلایل زیربنایی مطالبات غیرجاری قلمداد شده‌‌اند. این هفت عامل توانسته‌اند بیش از 46 درصد واریانس متغیر وابسته یا مطالبات غیرجاری در نظام بانکی را تبیین کنند.
This study aims to identify efficient factors shaping the non-performing loans in Iranian banking system. The Post bank is a case study which has been analyzed by using a survey method (random sampling). The statistical population is all post bank’s branches throughout the country including 151 of managers، province deputy managers، branch managers، credit and legal and debt collection specialists، and branch inspectors that have been selected randomly. To collect data، this study has used researcher-made questionnaire which has concept validity، reliability via Cranach's alpha coefficient rated 80%.
The main method on data analyses in the paper is Exploration Analytical method which carried out through SPSS software. The results indicate that the most significant elements shaping Non-performing loans in Post bank are discrepancy between collaterals and loans، lack of proficiency towards credit assessment، insufficient supervision on using and paying back process of loans، inadequate interest rate and payment penalty policies، legal restrictions، economic sanctions، and inappropriate business environment and credit assessment. These seven factors constitute 46% of dependent variable (banking non-performing loans) variance.
ملخص الجهاز:
دلیل انتخاب این موضوع برای تحقیق ، رشد مانده مطالبات غیرجاری و بالا بودن نسـبت آن به مانده کل تسهیلات پرداختی در نظـام بـانکی کشـور در مقایسـه بـا نسـبت هـای متعـارف بین المللی در طول دوره مورد مطالعه با توجه به آثارو تبعات مخرب آن بـر اقتصـاد کشـور بـوده اسـت ، امـامطالعـات خـارجی بیشـتر بـه بررسـی تـأثیر متغیرهـای کـلان اقتصـادی و ویژگیهای خاص بانکی بـر مطالبـات غیـرجـاری پرداختـه انـد، امـا مطالعـات داخلـی غالبـا جنبه های اعتبارسنجی و رتبه بندی مشتریان مبتنی بر اطلاعات مندرج در پرونده های اعتبـاری مشتریان حقوقی بانک هارا مورد توجه قرار داده اند.
Abadi, Achsani and Rachmina اقتصادی بر مطالبات سیستم بانکی را طی دوره ١٣٨٧-١٣٧٩ بادو مـدل ARDL١ و VAR٢ بررسی کـرده انـد، نتـایج تخمـین هـای آنهـا بیـانگر ایـن اسـت کـه تـأثیر شـوک متغیرهـای اقتصادیای که از اجرای سیاست های پولی و مالی نظیر تورم ،رشد ناخـالص داخلـی بـدون نفت ، حجم نقدینگی و نرخ سود تسـهیلات بـه وجـود مـی آیـد دارای بیشـترین تـأثیرات بـر مطالبات معوق سیستم بانکی نسبت به سایر متغیرهای کلان اقتصادی است .
شعبانی و جلالی (١٣٩٠)درمقاله ای تحت عنوان «دلایل گسترش مطالبـات معـوق در نظام بانکی ایران و بیان راهکارهایی برای اصـلاح آن »از طریـق پـژوهش هـای میـدانی و بـا اســتفاده از روش پرسشــنامه ، نتیجــه گرفتــه انــد کــه در نظــام بــانکی ایــران نقــش عوامــل درون سازمانی درشکل گیری مطالبات معوق از عوامل برون سازمانی بیشتر بوده است .
(
, 
, 
)
