خلاصة:
ترویج و آموزش کشاورزی شامل فعالیتهایی است که از طریق روشهای
آموزشی، به کشاورزان در بهبود روشها و فنون کشاورزی، افزایش کارآیی تولید و
درآمد، بهبود سطح زندگی خود و ارتقای استانداردهای اجتماعی زندگی روستایی یاری میرساند
و میتواند نقشی موثر در توسعه کشاورزی و بهبود وضعیت روستاهای کشور داشته باشد. در
پژوهش حاضر، با استفاده از 26 شاخص در قالب شش گروه و با بهرهگیری از مدل موریس،
عملکرد ترویج و آموزش کشاورزی در استانهای کشور بررسی و تحلیل شد. نتایج پژوهش
نشان داد که ضریب توسعهیافتگی خدمات ترویج و آموزش کشاورزی در استانها از 58/ 2
تا 69/ 39 در نوسان است که در این میان، استانهای مرکزی، یزد و کرمانشاه بالاترین
و سیستان و بلوچستان، تهران و هرمزگان پایینترین ضریب را داشتند؛ همچنین، وضعیت
بیشتر استانهای کشور بهلحاظ برخورداری از خدمات ترویج و آموزش کشاورزی مناسب
نبود، بهگونهای که ضریب برخورداری هیچ استانی در سطح خیلی خوب قرار نداشت، هفت
استان در سطح خوب، پانزده استان در سطح متوسط و هشت استان نیز در سطح ضعیف قرار
گرفتند.
Agricultural extension and education includes services which assist farm people، through educational procedures، in improving farming methods and techniques، increasing production efficiency and income، enhancing their levels of living and lifting the social and educational standards of rural life and it can also play an effective role in agricultural development and improvement of rural areas. This study analyzed the performance of agricultural extension and education in provinces of Iran، based on 26 indices in six groups using Morris model. The study results showed that Development Index (DI) of agricultural extension and education services varied from 2.58 to 39.69 in different provinces; those provinces of Markazi، Yazd and Kermanshah had the highest and Sistan and Baluchestan، Tehran and Hormozgan had the lowest rate of service-benefiting; most of the provinces had not a favorable situation in terms of agricultural extension and education services so that none of them was placed in ‘very good’ level; seven provinces were in ‘good’، fifteen in ‘middle’ and eight in ‘weak’ levels.
ملخص الجهاز:
"با توجه بدین نتایج ، می توان پیشنهادهای زیر را برای طرح در برنامه ریزی هـای آتـی و بهبود وضعیت عملکرد ترویج و آموزش کشاورزی در کشور ارائه کرد: • نظر به اهمیت ترویج و آموزش کشـاورزی در بهبـود زنـدگی روسـتاییان و توسـعة کشاورزی کشور، لازم است که افزون بر افزایش بودجة این فعالیـت هـا در وزارت جهاد کشاورزی ، از بهترین نیروهای وزارتخانه در این بخش استفاده شود؛ • با توجه به قرار گرفتن استان های کرمان ، لرستان ، خراسان شمالی ، گـیلان ، گلسـتان ، سیستان و بلوچستان ، تهران و هرمزگان در سطح ضـعیف برخـورداری از خـدمات ترویج و آموزش کشاورزی ، لازم است به منظور رفع اختلاف استان ها در برنامه های آتی ، بدین استان ها توجه ویژه شود؛ • نظر به قرار گرفتن استان هـای فـارس ، آذربایجـان غربـی ، اردبیـل ، زنجـان ، بوشـهر، همدان ، اصفهان ، کردستان ، خوزسـتان ، خراسـان جنـوبی ، چهارمحـال و بختیـاری ، مازندران ، کهگیلویه و بویراحمد، خراسـان رضـوی و آذربایجـان شـرقی در سـطح متوسط برخورداری از خدمات ترویج و آموزش کشـاورزی ، لازم اسـت بـه بهبـود مستمر فعالیت ها و به ویژه به گروه های شش گانة مورد مطالعه در استان های یادشده (جدول ٤) توجه شود؛ • در مورد استان های مرکزی ، یزد، کرمانشاه ، ایلام ، قم ، سمنان و قزوین که از خـدمات ترویج و آموزش کشاورزی خوب برخوردارند، ارتقای سطح فعالیت ها برای حفـظ و بهبود جایگاه خود ضروری به نظر می رسد، به ویژه در گروهی از فعالیـت هـا کـه سطح آن در این استان ها، ضعیف است ؛ • با توجه به فقدان فعالیت استان مازندران در گروه «برنامة انتقـال یافتـه هـا» و اسـتان هرمزگـان در گـروه «آمـوزش هـای مهـارتی کشـاورزی »، لازم اسـت بـا دریافـت توضیحات مدیران هماهنگی ترویج کشاورزی در این اسـتان هـا، تـا جـای ممکـن ، نسبت به راه اندازی و توسعة این فعالیت ها اقدام شود؛ و • لازم است در مطالعات آتی ، بدین مسئله پرداخته شود که به جـز خـدمات تـرویج و آموزش کشاورزی ارائه شده در گروه های شش گانه ، چه فعالیت های مناسب دیگری در استان های کشور ضرورت دارد."