خلاصة:
نظام توليدی و زندگی اجتماعی عشاير با چالشها و مشکلات فراوان روبهروست که پديده خشکسالی از آن جمله است. برای شناخت موانع توسعه و مشکلات اقتصادی- اجتماعی ناشی از وقوع خشکسالی طی سالهای گذشته در محدوده قشلاق و تأثير آن بر زندگی عشاير طايفه طاهری شهرستان طبس و نيز ارائه راهحل برای برنامهريزی توسعه اقتصادی و اجتماعی اين جامعه، در 1385، تحقيقی در اين زمينه صورت گرفت. روش تحقيق بهصورت مطالعات ميدانی با اتکا به نمونهگيری، و همچنين، استفاده از آمار و اطلاعات بهدست آمده از سرشماريهای عشاير کوچنده طی سالهای گذشته بود. بر اساس نتايج تحقيق، وقوع خشکسالی تأثيرات شديد اقتصادی و اجتماعی بر جامعه مورد مطالعه داشته و باعث کُندی روند توسعه شده است. کاهش ميانگين تعداد دام هر خانوار، کاهش شديد تعداد دامهای سنگين، تغيير شديد نسبت دامهای سبک، کاهش شديد ميانگين وزن دامها، کاهش توليدات صنايع دستی و سرانجام، کاهش توليد و ميانگين درآمد هر خانوار نسبت به دوره پيش از خشکسالی از مهمترين تأثيرات اقتصادی خشکسالی بوده است. همچنين، از مهمترين تأثيرات اجتماعی خشکسالی، ميتوان کاهش جمعيت اين طايفه و وقوع مهاجرت بهويژه مهاجرتهای فصلی و موقت را يادآور شد. از ديگر تأثيرات منفی خشکسالی، تخريب مراتع و کاهش مقدار و کيفيت علوفه توليدی بوده است.
Production system and social life of nomads face many challenges and socio-economic problems، one of which is drought. The Purpose of this study was to recognize the barriers to development and socio-economic problems created by drought during the five year period of 2001-2006 in winter resort area and its effects on the life of Taheri nomadic tribe in Tabas county. The research methodology was field study relying on scientific sampling and also using statistics and information from censuses of moving tribes during the past years. The results indicated that drought has affected the community economically and socially and declined development trend considerably. Some of the most important economic effects of drought were a decline in the number of livestocks per household، severe decline in the number of heavy livestocks، decline in the production of handicrafts and ultimately reducing production and average income of each household in comparison to pre drought period. Some of the most important social impacts of drought were population decline in the tribe as a result of out-migration، particularly of seasonal and temporal type. Other negative impacts of drought were pasture land destruction، and decline in the quantity and quality of produced feed.
ملخص الجهاز:
روش تحقيق در اين بررسي ، با بهره گيري از مطالعات کتابخانه اي ، آخـرين آمـار و اطلاعـات بهنگـام با مراجعة مستقيم به مراکز سـازمان امـور عـشاير کـشور، مرکـز آمـار ايـران ، مـديريت جهاد کشاورزي شهرستان طبس و سازمان مديريت و برنامه ريزي استان يزد جمع آوري و استفاده شده و براي انجام مطالعات ميداني نيز پرسشنامه هـاي تهيـه شـده در سـازمان امور عشاير به کار رفته اسـت ، بـه گونـه اي کـه در بخـش آبـادي ، ۱۹ پرسـشنامة آبـادي (به تعداد تمام آبادي هاي قشلاق ) و در بخش خانوار عشايري نيز ۱۱۰ پرسشنامة خانوار تکميل شده است .
جدول ۱- امکانات زير بنايي ، رفاهي ، فرهنگي ، آموزشي ، بهداشتي و درماني آبادي هاي مورد مطالعه (به تصویر صفحه رجوع شود) مأخذ: نتايج مطالعه بررسي خانوارهاي نمونة عشايري از نظر توزيع سني و جنسي بررسي گروه هاي سني جمعيت نمونه در طايفة طاهري نشان مي دهد که ايـن طايفـه از جمعيتي جوان تشکيل شـده اسـت ، بـه گونـه اي کـه ۶۵/۷ درصـد از ايـن جمعيـت در سنين کمتر از ۲۵ سال قرار دارند؛ همچنين ، جمعيـت کهنـسال نمونـه هـاي ايـن طايفـه (بالاي ۶۴ سال ) تنها ۲/۱ درصد و جمعيت فعال نيز (از ۱۵ تـا ۶۴ سـال ) ۶۰ درصـد از کل جمعيت نمونه را دربرگرفته است .