خلاصة:
درک علل شکل گیری استبداد نقطه عزیمت بسیاری از مطالعات ایران پژوهان بوده است. این نوشته بااستفاده از روش فراتحلیل، استبداد ایرانی را در رهیافت های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اقتصاد سیاسی، روان شناختی، جامعه شناختی، روابط بین المللی و تلفیقی گونه شناسی می نماید که دوگانگی سنت و تجدد، ساختار پاتریمونیالیستی، نبود رقابت میان دولت و طبقات اجتماعی، دولت رانتیر، فقدان ساختار فرصت سیاسی، امپریالیسم جهانی، شیوه تولید آسیایی و در نهایت ترکیبی از عوامل مختلف را عامل استبداد ایرانی می دانند.
ملخص الجهاز:
"طبقه بندی رهیافت در باره استبداد ایرانی ردیف رهیافت نظریه منشأ روش شـناختی یـا معرفت شناختی نظریه پردازان 1 فرهنگی دوگانگی سـنت - تجـدد، دیـــن عامـــل اســـتبداد، دخالت دین در سیاست مکتب مدرنیزاسیون ایولاکوســـت ، روی متحـــده ، آخوندزاده ، هدایت ، کسروی 2 سیاسی ســاختار اقتــدار طلــب و پاتریمونیالیستی مکتب وبری بشـیریه ، بیـل و لیـدن ، فـوران ، کــدی ، والتــون آبراهامیــان ، کامروا، 3 اقتصادی عـــدم رقابـــت ، دیـــدگاه کمی و تحلیل های نظری مکتـــــب نوســـــازی، مارکسیســــــــــــــتی ، ســــــــــاختارگرایی و نهادگرایی ژولیان باریر، بالـدوین ، لـونی، غنــی نــژاد، کــدی لمبتــون ، بخاش ، هالیدی 4 اقتصاد سیاسی ســاختار مالیــه نامناســب ایران ، رانتیریسم و دولـت تحصیل دار مکتــب مارکسیســتی و رهیافت وابستگی اسکاچپل ، کاتوزیان 5 روان شناختی عدم انسجام درونی، عـدم تطابق امکانات بـا محـیط ، سرکوب انتظارات، تـوهم قدرت منحنی جی، محرومیت نسبی ، نگاه جانسونی زونیس ، کاتم ، گراهـام ذبـیح ، بشیریه ، کدی گاستیل 6 جامعه شناختی تجمیع کارکردها و فقدان تقسیم کارویژه ها بسیج منابع تیلی و نگاه پارسونزی پارسا، والنتین مقدم، اشـرف و بنوعزیزی ، آبراهامیان 7 روابــــط بــــین المللی اســـتثمار بـــین المللـــی، امپریالیزم جهانی و تئوری توطئه مکتب وابستگی و نظام جهانی فــوران ، پاتریـک کلاوسـون ، اشرف، کدی ، جزنی 8 جغرافیــــــایی - اقتصـــــــــادی (ژئواکونومی )."