خلاصة:
اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺿﻤﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻌﺪد ﻣﺎدی و ﻣﻌﻨﻮی ﺟﺮم در ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺪﯾﺪ ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺎده 134 اﯾﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﯽ ﭘﺮدازد. در ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﯽ ﻣﺼﻮب 1392 ﮐﻪ ﻣﻮاد 131 ﺗﺎ 135 را ﺑﻪ ﺗﻌﺪد ﺟﺮم اﺧﺘﺼﺎص داده ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ از ﺗﻌﺪد ﺟﺮم ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﯽ ﺷﻮد اﻣﺎ ﺑﺎ وﺟﻮد ﻣﺼﺎدﯾﻖ ﻓﺮاوان و ﮐﺎرﺑﺮدی در ﺑﺴﯿﺎری از ﭘﺮوﻧﺪه ﻫﺎی ﮐﻨﻮﻧﯽ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻮاد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻗﺴﺎم ﺗﻌﺪد ﺟﺮم و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ آن ﺑﺎ ﺗﮑﺮار ﺟﺮم ﻣﯽ ﺗﻮان ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ را اﺳﺘﺨﺮاج ﻧﻤﻮد. ﺗﻌﺪد ﺟﺮم، ﺑﺮ دو ﻧﻮع اﺳﺖ: ﺗﻌﺪد ﻣﻌﻨﻮی ﺟﺮم ﮐﻪ ﺑﻪ آن، ﺗﻌﺪد رواﻧﯽ ﯾﺎ اﻋﺘﺒﺎری ﻧﯿﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺗﻌﺪد ﻣﺎدی ﺟﺮم ﮐﻪ ﺑﻪ آن، ﺗﻌﺪد ﻋﯿﻨﯽ ﯾﺎ ﺣﻘﯿﻘﯽ ﯾﺎ واﻗﻌﯽ ﻧﯿﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬار ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان در ﻣﺎده 131 ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﯽ ﻣﺼﻮب 1392 ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻌﺪد ﻣﻌﻨﻮی ﯾﺎ اﻋﺘﺒﺎری ﺟﺮم ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ، در ﺟﺮاﯾﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﺰﯾﺮ، ﻫﺮ ﮔﺎه ﻓﻌﻞ واﺣﺪ دارای ﻋﻨﺎوﯾﻦ ﻣﺘﻌﺪد ﺟﺮم ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﺠﺎزات ﺟﺮﻣﯽ داده ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐ ﻣﺠﺎزات آن اﺷﺪ اﺳﺖ. در واﻗﻊ ﺗﻌﺪد ﻣﻌﻨﻮی ﺟﺮم ارﺗﮑﺎب ﯾﮏ رﻓﺘﺎر؛ ﮐﻪ دارای ﻋﻨﺎوﯾﻦ ﻣﺠﺮﻣﺎﻧﻪ ی ﻣﺘﻌﺪد اﺳﺖ، اﻣﺎ ﻓﺮوض ﺨﺘﻠﻒ ﺗﻌﺪد ﻣﺎدی ﺟﺮم، در ﻣﺎده ی 134 ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﯽ 1392 ﻣﻘﺮر ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻮآوری ﻫﺎی زﯾﺎدی در اﯾﻦ ﻣﺎده ﺟﻮد دارد. در واﻗﻊ ﺗﻌﺪد ﻣﺎدی ﺟﺮم: ارﺗﮑﺎب رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪد ﮐﻪ دارای ﻋﻨﺎوﯾﻦ ﻣﺠﺮﻣﺎﻧﻪ ی ﻣﺘﻌﺪد ﻧﯿﺰ اﺳﺖ، اﻋﻢ از اﯾﻦ ﮐﻪ اﯾﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎ دارای ﻋﻨﺎوﯾﻦ ﻣﺠﺮﻣﺎﻧﻪ ی ﻣﺸﺎﺑﻪ، ﯾﺎ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻋﻨﺎوﯾﻦ ﻣﺠﺮﻣﺎﻧﻪ ی ﻣﺸﺎﺑﻪ، ﻣﺎﻧﻨﺪ: ارﺗﮑﺎب ﺳﺮﻗﺖ ﺗﻌﺰﯾﺮی و ﺷﺮوع ﺑ ﺳﺮﻗﺖ و ﻋﻨﺎوﯾﻦ ﻣﺠﺮﻣﺎﻧﻪ ی ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﻣﺎﻧﻨﺪ: ارﺗﮑﺎب ﺳﺮﻗﺖ ﺗﻌﺰﯾﺮی و ﺗﻮﻫﯿﻦ. از اﯾﻨﺮو، ﺗﻌﺪد ﺟﺮم ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻋﻠﻞ ﺗﺸﺪﯾﺪ مجازات ﺑﻪ ﺷﻤﺎر آﻣﺪه اﺳﺖ. روش ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ-ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
ملخص الجهاز:
"تحقیقات و پژوهش های زیادی در این زمینه انجام گرفته که به تعدادی از آنها اشاره خواهیم کرد: علیرضا میلانی، ابولفضل مژدهی پور، مقاله تعدد جرم ، فصلنامه مطالعات علوم اجتماعی، ١٣٩٤؛ فضل الله فروغی، رضا رحیمیان ، مقاله ارزیابی تعدد مادی جرائم تعزیری در قانون مجازات اسلامی مصوب ١٣٩٢، مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، زمستان ١٣٩٤؛ نسرین مهرا، عباس موذن ، مقاله نگرش تطبیقی به تحولات قانون مجازات اسلامی راجع به تعدد جرم ، فصلنامه تحقیقات حقوقی، سال ١٣٩٤؛ حسن مرادی، علی شهبازی، عنصر معنوی قتل عمدی در قانون مجازات اسلامی مصوب ١٣٩٢، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، زمستان ١٣٩٤؛ احمد علی پور، پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی، بررسی فقهی و اصولی تکرار و تعدد جرم در اسلام ، بهمن ١٣٩٠؛ حسن پوربافرانی، تعدد و تکرار جرم در حقوق کیفری ایران ،١٣٨٤؛ مجتبی جعفری، تعدد جرم و آثار آن درقانون جدید مجازات اسلامی (مصوب ١٣٩٢)،١٣٩٣.
١ ولی نباید فراموش شود که سیستم اصلاحی ایران هرچند در رویکرد اخیر خود به راهبرد توسعه ضمانت اجراهای اجتماع محور توجه نموده است لیکن زمینه های لازم برای عملی نمودن این راهبرد وجود ندارد و شکست آن ، اتفاقی عجیب نخواهد بود (ابراهیمی و ایزدی، ١٣٩٢) اینکه آیا دادگاه می تواند در صورت تعدد جرائم تعزیری از مجازات جایگزین حبس استفاده کند یا خیر؟ بر اساس ماده ٧٢ قانون مجازات اسلامی که مقرر می دارد: «تعدد جرائم عمدی که مجازات قانونی حداقل یکی از آنها بیش از شش ماه حبس باشد، مانع از صدور حکم به مجازات جایگزین حبس است »."