خلاصة:
هدف از اجرای این پژوهش، مقایسه تأثیر آموزش محاسبه ذهنی- چرتکهای بر مهارت حل مسأله ریاضی در دانشآموزان آموزش دیده و آموزش ندیده مقطع ابتدایی است. پژوهش حاضر از نظر روش، توصیفی از نوع علی- مقایسه ای است. جامعه آماری پژوهش، دانشآموزان پایه ششم ابتدایی ناحیه 3 شهر کرج است. نمونه آماری، شامل 60 نفر گروه آموزش دیده و120 نفرگروه آموزش ندیده است که حجم آن با فرمول کوکران تعیین شد و به روش تصادفی خوشهای چندمرحله ای انتخاب گردیدند. جمعآوری دادهها با استفاده از پرسشنامه حل مسأله ریاضی، پرسشنامه محاسبه عددی بر اساس آزمونهای استاندارد تیمز و دقت و تمرکز از آزمونهای استاندارد وکسلر میباشد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آمار استنباطی و نرم افزار آماریSPSSاستفاده گردید. نتایج نشان داد که دانشآموزانی که آموزش محاسبه ذهنی- چرتکه ای را فرا گرفته بودند و آنهایی که فاقد این آموزش بودند، از نظر مؤلفه های سرعت در حل مسأله ریاضی، دقت و تمرکز و محاسبه عددی تفاوت معنی دار دارند. بهطوری که دانشآموزان آموزش دیده در مؤلفه های یاد شده دارای نمرات بالاتر و موفقتر بودند. یافتهها نشان داد که در مؤلفه شناخت راهبردهای حل مسأله ریاضی، در راهبردهای زیرمسأله، رسم شکل، روش نمادین و حل مسأله ساده تر تفاوت معنیدار وجود دارد، در حالیکه در راهبردهای الگویابی، الگوسازی و حدس و آزمایش تفاوت معنی داری مشاهده نشد.
ملخص الجهاز:
محققان دریافتند که دانشآموزان مدارس ابتدایی و همچنین، بسیاری از دانشآموزان مدارس متوسطه از لحاظ محاسبات ذهنی و حل مسأله، ضعیف و کند هستند و استفاده از سیستم محاسبه ذهنی- چرتکهای<FootNote No="5" Text=" Abacus- mental arithmetic system"/> به عنوان یکی از منابع کمک خواهی و از راهبردهای مهم خودتنظیمی میتواند در حل مسایل ریاضی مؤثر باشد(Bakracevic Vukman & Licardo, 2010, Ganieh, 1999).
فرانک و بارنر(Frank & Barner, 2012) گزارش کردند که دقت و کنترل محاسبه عددی دانشآموزان دارای آموزش محاسبه ذهنی- چرتکهای بهبود یافته و منجر به توسعه تواناییهای فراشناختی و قدرت مهارت حل مسأله ریاضی در این دانشآموزان گردیده است.
به استناد مطالعات انجام شده و در راستای اهداف پژوهش حاضر، این تحقیق به دنبال آن است که به مقایسه تأثیر محاسبه ذهنی- چرتکهای بر مهارت حل مسأله ریاضی در دانشآموزان آموزش دیده و آموزش ندیده مقطع ابتدایی بپردازد.
به منظور جمعآوری دادهها از هر دو گروه مورد مطالعه در تحقیق، از پرسشنامه آزمون دقت و تمرکز وکسلر و آزمون محاسبه عددی و شناخت راهبردهای حل مسأله تیمز<FootNote No="6" Text=" TIMSS"/> استفاده گردید (Abedian & Farhosh, 2014, Lashkarbluky, 2013, Sharifi, 2002).
فرضیه ویژه دوم: بین دانشآموزانی که آموزش محاسبه ذهنی را فرا گرفتهاند و آنهایی که این آموزش را فرا نگرفتهاند، از بعد دقت و تمرکز در حل مسأله ریاضی تفاوت وجود دارد.
یافتههای پژوهشی حاصل از این فرضیه با یافتههای پژوهشی فرانک و بارنر (Frank & Barner, 2012) مبنی بر تأثیر آموزش محاسبه ذهنی- چرتکهای بر توسعه تواناییهای فراشناختی و قدرت مهارت حل مسأله ریاضی در این دانشآموزان گردیده است، هم راستا میباشد.