خلاصة:
با توجه بهنقش تعیینکنندۀ تصاویر در انتقال مفاهیم درسی، پژوهش حاضر تصاویر کتابهای انگلیسی دورۀ اول متوسطه (پایههای هفتم، هشتم و نهم) را از دیدگاه رشدشناسی مورد بررسی قرار داده است. نوشتار حاضر با استفاده از چارچوب نشانهشناسی اجتماعی کرس و ون لیون (2006)، چگونگی تغییر فرایند رشدی در مفهوم بازنمایی تصاویر، این سه کتاب را بهروش کمی و کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. نتایج نشان داد که با توجه بهروند رشد ذهنی دانشآموزان، الگوی متناسب با چارچوب نشانهشناسی ارائهشده در انتخاب تصاویر وجود ندارد. بررسی سه بعد بازنمایی فرایند، شخصیت و محیط بهترتیب نشان داد که تغییرات رشدی از شیوۀ روایتی بهشیوۀ مفهومی، از جزء بهکل، از کارتون بهعکس و از محیطهای بومی بهمحیطهای غیر بومی در تصاویر این سه کتاب درسی وجود ندارد. نتایج این پژوهش میتواند بهافزایش دانش و آگاهی مؤلفان کتابهای درسی زبان انگلیسی در بهکارگیری تصاویر در روند یادگیری دانشآموزان کمک کند.
Given the vital role of images in conveying meanings in books, the current study analyzed the images of English high school textbooks (Prospect 1, Prospect 2, and Prospect 3) from an ontogenetic perspective. More specifically, It investigated the developmental changes of the representational mode in the images, both quantitatively and qualitatively, based on the Kress and van Leeuwens (2006) social semiotic framework. Results revealed that there was no relevant pattern in the image use in line with the semiotic framework, given high school students developmental growth. The analysis of three aspects of representational mode, including processes, participants, and settings, showed that changes from narrative to conceptual processes, specifics to generics, cartoons to photographs, and local to non-local settings did not exist in these three textbooks. The findings of the study can help English textbook writers increase their awareness and knowledge regarding the role of images in the students learning process.
ملخص الجهاز:
بررسی بعد بازنمایی تصاویر کتابهای انگلیسی دورة اول متوسطه در چارچوب نشانه شناسی اجتماعی علی روحانی * دانشیار رشته آموزش زبان انگلیسی ، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران ** خدیجه دیری دانشجوی کارشناسی ارشد رشته آموزش زبان انگلیسی ، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران (تاریخ دریافت : ٩٦/٠١/٢٢، تاریخ تصویب : ٩٦/٠٧/٢٢، تاریخ چاپ: مهر ١٣٩٦) چکیده با توجه به نقش تعیین کنندة تصاویر در انتقال مفاهیم درسی ، پـژوهش حاضـر تـصاویر کتـابهـای انگلیسی دورة اول متوسطه (پایه های هفتم ، هشتم و نهم ) را از دیدگاه رشدشناسی ١ مورد بررسـی قـرار داده است .
در دو دهة گذشته ، در ایران پژوهش های زیادی به ارزیابی کتابهـای آموزشی از جمله کتابهای آموزش زبان انگلیسی پرداخته انـد کـه شـامل بررسـی جنبـه هـای مختلف مانند تحلیل محتوایی ، فرهنگی ، جنسیت و غیره می باشند (بـرای نمونـه رضـی ، ١٣٨٨؛ بحرینی ، ١٣٩٢؛ رضوانی و حق شناس ، ١٣٩٣؛ روحانی و اکبر پور، ١٣٩٣؛ کیا احمدی و عرب مفرد، ٢٠١٥؛ نیک نفس و علی آبادی ، ١٣٩٢).
برای بررسی ساختار تصاویر به کار رفته در کتابهای زبان انگلیـسی دورة اول متوسطه ، سه جزء نشاندهندة مفهوم بازنمایی موردبررسی قـرار گرفتنـد کـه شـامل انـواع فرایندها ١، شخصیت ها ٢ و محیط ها٣ است (جدول شماره ١).
Non-local ٤- مواد و روش تحقیق مواد درسی موردمطالعه در این تحقیق شامل سه کتاب انگلیسی پایـة هفـتم ، هـشتم و نهـم دورة اول متوسطه است که با عنوان مجموعه کتابهـای English for Schools بـه ترتیـب بـا عنوانهای ٣ ,٢ ,١ Prospect در سالهای ١٣٩٢، ١٣٩٣و ١٣٩٤ برای اولین بار به چاپ رسـید.