خلاصة:
زعفران بهعنوان یکی از مهم‌ترین محصولات کشاورزی تولیدی و منابع مهم ارزآور برای کشور، یک محصول با ارزش اقتصادی در ایران و بویژه استانهای خراسان بشمار می‌رود. لذا بمنظور شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای بازار زعفران در بخش تولید و فرآوری در قالب آمیخته بازاریابی، در این مطالعه از رویکرد تحلیل عوامل استراتژیک استفاده شد. داده‌های موردنیاز از راه مصاحبه حضوری و تکمیل پرسش‌نامه تخصصی با مدیران و کارشناسان شرکت‌های تولیدکننده و صادرکننده زعفران در شهرهای مشهد و تربت‌حیدریه گردآوری شد. نتایج ماتریس عوامل داخلی نشان دادند که آمیخته فرآوری، محصول، شواهد فیزیکی و موقعیت غلبه نقاط قوت بر ضعف قرار دارند و بر اساس نتایج ماتریس عوامل خارجی نیز وضعیت غلبه نقاط فرصت بر تهدید قرار دارد. نتایج بدست آمده از ماتریس تحلیل وضعیت نشانگر تنوع و رقابتی بودن راهبردهای آمیختههای بازاریابی است. بدین ترتیب، ارتقای کیفیت تولید محصولات مشتقه، استفاده دورهای از اراضی زعفرانکاری جهت حفظ و بهبود خاک، تأکید بر بهرهوری مزارع و گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی در مناطق عمده کشت زعفران پیشنهاد میشود.
Saffron is an important agricultural product and important source of foreign exchange particularly in the provinces of Khorasan. In order to identify strengths، weaknesses، threats and opportunities in the production، processing and marketing of saffron، factors analytical strategic method (SWOT) was used. The Required data were collected through interviews and questionnaires completed by managers and experts of the manufacturers and exporters of Mashhad and Torbat-e- Heydarieh. Results of external factor evaluation matrix showed that strengths of physical form، position، product and process of marketing mix were more than weaknesses. Results of external factor evaluation Matrix showed that opportunities of physical form، position، product and process marketing mix overcomed the threats. Results of SWOT showed that the best strategy is to execute diversified strategy. Finally، some recommendations are made to improve the situation.
ملخص الجهاز:
"ویژگیهای خاص زعفران همچون: امکان بهرهبرداری به مدت ١٠-٧ سال در یک نوبت کاشت ، رشد در زمین های رسی و شنی، قدرت ماندگاری محصول در زمانهای طولانی، سهولت حمل و نقل محصول، عدم نیاز به ماشین های کشاورزی سنگین ، بهرهوری بالای آب در مقایسه با دیگر محصولات کشاورزی و درآمدزایی و اشتغالزایی بالا، هم چنین ، با توجه به قیمت بالای آن در بازار صادرات غیرنفتی و ارزآوری جایگاهی ویژه را به خود اختصاص میدهد ( امامی و همکاران، ١٣٩٢)، اما وجود مسایل و مشکلات پیش روی زعفرانکاران در زمینه تولید و بازار داخلی مانند سهم اندک کشاورزان و تولیدکنندگان از ارزشافزوده ایجاد شده در مسیر بازار رسانی اشاره کرد و این که عمده منفعت آن نصیب دلالان و واسطه های بازار میشود.
بدین ترتیب ، با بررسیهای انجامشده فاکتورهای محصول، شواهد فیزیکی، فرآوری، دولت و موقعیت به عنوان آمیخته بازاریابی در مبحث تولید زعفران انتخاب و با استفاده از مدلهای تحلیل وضعیت مورد مطالعه قرارگرفته است تا به این سؤال پاسخ دهد که مهم ترین نقاط قوت، ضعف ، فرصت و تهدید پیش روی تولید و فرآوری زعفران کدامند؟.
در آمیخته بازاریابی شواهد فیزیکی، حفاظت از کمیت و کیفیت محصول و منابع آب و زمین با توجه به راهبردهای ارتقای سطح استفاده از بذرهای اصلاحشده و استفاده دورهای از اراضی زعفرانکاری، در آمیخته بازاریابی فرآوری بهبود فرایند تولید و فرآوری با توجه به ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی زعفران در مناطق عمده تولید و سازگاری استانداردهای ملی و جهانی و در آمیخته بازاریابی موقعیت ، تثبیت جایگاه زعفران ایران در جهان با توجه گسترش تولید با تأکید بر بهرهوری مزارع و ایجاد رقابت سالم و انسجام ملی صادرکنندگان برای افزایش قدرت بازاری تدوین شده است ."
(
, 
, 
)
