خلاصة:
کودکان و نوجوانان، بیشترین و دائمیترین مخاطبان تلویزیون هستند، این درحالی استکه بخش قابل توجهی از برنامهها برای بزرگسالان ساخته شده است و متناسب با درک و تجربه زیستی آنها نیست و ممکن است به رشد ذهنی، احساسی، اخلاقی و جسمی آنها لطمه بزند. برای حفاظت از کودکان در قبال برنامههای نامناسب یا زیانبار، در اغلب کشورها، نظام درجهبندی برنامههای تلویزیونی ایجاد شده است. این پژوهش با هدف شناخت مبانی نظری و نیز وجوه تشابه و تمایز این نظام در کشورهای اسلامی با کشورهای اروپایی و امریکایی، با روش اسنادی (شامل مطالعه قوانین، مقررات، سیستمها و فرایندهای قانونگذاری، اجرا، نظارت و کنترل) در کشورهای امریکا، فرانسه، مالزی و ترکیه انجام شده است. یافتهها نشان میدهد این نظامها در همه کشورها با استفاده از ردهبندی سنی، بر اساس نظام نشانهای مرکب از حروف، اعداد و علایم مثبت و منفی، تعریف می شود که بر مبنای قانون و تحت حاکمیت نهاد تنظیم مقررات رسانهها (نهاد مستقل قانونی با وظایف قانونگذاری، اجرایی و نظارتی ـ قضایی) و در چارچوب دستورالعملهای مدون اجرا میگردد و عمده تمایز آنها در خصوص ممنوعیتها و محدودیتهای محتوا و چگونگی تعیین و تعریف محتوای مشمول درجهبندی بر حسب سنین مختلف، بر اساس نظام هنجاری جامعه، اعم از گفتار نامناسب، برهنگی، موضوعات و روابط بزرگسالان، روابط یا ارجاعات جنسی مجاز، بزه و ناهنجاریهاست.
ملخص الجهاز:
"یافته ها نشان می دهد این نظام ها در همه کشورها با استفاده از رده بنـدی سـنی ، بـر اسـاس نظـام نشانه ای مرکب از حروف ، اعداد و علایم مثبت و منفی ، تعریف می شود که بـر مبنـای قـانون و تحـت حاکمیت نهاد تنظیم مقررات رسانه هـا (نهـاد مسـتقل قـانونی بـا وظـایف قـانون گـذاری ، اجرایـی و نظارتی ـ قضایی ) و در چارچوب دستورالعمل های مدون اجرا می گردد و عمده تمایز آنها در خصوص ممنوعیت اه و محدودیت های محتوا و چگونگی تعیین و تعریف محتوای مشمول درجه بندی بـر حسـب سنین مختلف ، بر اساس نظام هنجاری جامعه ، اعم از گفتار نامناسـب ، برهنگـی ، موضـوعات و روابـط بزرگسالان ، روابط یا ارجاعات جنسی مجاز، بزه و ناهنجاری هاست .
شناخت و تحلیل مشـابهت هـا و تمـایزات نظـام هـای درجـه بنـدی برنامـه هـای تلویزیونی در کشورهای منتخب نظام درجه بندی برنامه ها، تبلور عینی مسئولیت اجتماعی رسانه ها بی تردید، سطح انتخاب و کنتـرل بیننـدگان در خصـوص محتـوایی کـه بـا آن روبـه رو می شوند و آزادی و توانایی آنان در انتخاب آنچه مـی خواهنـد ببیننـد یـا گـوش دهنـد، همچنین قادر بودن به ممانعت از تماشا یا شنیدن محتوای نامناسب از سـوی کودکـان و نوجوانان ، بسیار اهمیت دارد و شبکه های تلویزیونی ، هنگامی مسئولیت اجتمـاعی خـود را به درستی انجام داده اند که مشتریان خود را قادر سازند رفتار تماشـای خـود را تنظـیم کنند و از مخاطبان خود، بویژه مخاطبان کم سن وسال ، در قبال محتوای احتمالا نامناسـب یا زیانبار خود محافظت نمایند."