خلاصة:
پیدایی بحران های سیاسی و اقتصادی نیمه دوم قرن پنجم هجری در خلافت فاطمیان و منازعات آنان با سلجوقیان در شام به تاسیس حکومت های محلی در این منطقه انجامید. دولت بنی منقذ شیعی مذهب در شیزر، از این حکومت ها بود که میانه سال های 474-552 در شیزر (شمال غربی حماه) تاسیس شد و در تحولات سیاسی شام و تعامل با حکومت های سلجوقیان، صلیبیان و اسماعیلیان، تاثیر گذارد و سرانجام در پی وقوع زلزله ای سخت (552 ق) در شیزر از میان رفت. بر پایه یافته های پژوهش، امیران بنی منقذ با سیاستی کارآمد و بهره گیری از استحکامات شیزر، به رغم محدود بودن قلمرو خود موفق شدند استقلالشان را حفظ و پایه های حکومتشان را تثبیت کنند. این پژوهش به روش کتاب خانه ای و با استناد به منابع اصلی به دنبال بررسی تعامل سیاسی و برخوردهای این دولت با سلجوقیان، صلیبیان و اسماعیلیان شام است.
ملخص الجهاز:
عملکرد سیاسی حکومت شیعیمذهب بنیمنقذ در شیزر(474-552 ق) 1 شکرالله خاکرند 2 لیدا مودت 3 چکیده پیدایی بحرانهای سیاسی و اقتصادی نیمه دوم قرن پنجم هجری در خلافت فاطمیان و منازعات آنان با سلجوقیان در شام به تأسیس حکومتهای محلی در این منطقه انجامید.
دولت بنیمنقذ شیعیمذهب در شیزر، از این حکومتها بود که میانه سالهای 474-552 در شیزر (شمال غربی حماه) تاسیس شد و در تحولات سیاسی شام و تعامل با حکومتهای سلجوقیان، صلیبیان و اسماعیلیان، تأثیر گذارد و سرانجام در پی وقوع زلزلهای سخت (552 ق) در شیزر از میان رفت.
مسئله اصلی پژوهش، تحلیلی درباره عملکرد امیران بنیمنقذ در برابر سلجوقیان، صلیبیان و اسماعیلیان شام و فرضیهاش بر این پایه استوار است که امیران بنیمنقذ موفق شدند با بهرهگیری از خلأ قدرت سیاسی برتر در منطقه شام، حکومتی تأسیس کنند و پس از این، امیران دولت بر پایه سیاستهای واقعبینانه، به دفع یورشهای صلیبیان و اسماعیلیان شام و تثبیت حکومت خود پرداختند.
امپراطور بازیل نیز به شیزر حمله برد و شهر را گرفت (389 ق) (ابنتغری بردی، 2/ 502؛ ابنعدیم، زبدهالحلب، 1/ 192) از اینرو، شیزر کمابیش تا هشت دهه، در دست رومیان بود تا اینکه سدیدالملک علی بنمنقذ توانست آنجا را بگیرد (474 ق) و به قدرتی منطقهای بدل کند (ابنخلکان، 3/ 409).
بنابراین، قلعه شیزر را از دست رومیان گرفت (474 ق) و این خود سرآغاز پیدایی حکومت بنیمنقذ در شیزر بود (ابنعدیم، 1/ 223).
در این زمان ابوالعساکر سلطان، امیر شیزر توانسته بود استقلال خود را از آسیب صلیبیان و اسماعیلیان حفظ کند.