بررسی تحلیلی جایگاه و نقش برخی اصطلاحات ایرانی _ زرتشتی در فلسفه‌ی سهروردی مقالة

شیخ شهاب الدین سهروردی در شکل دادن به حکمت اشر‌‌اقی خود، تحت تاثیر افکار یونیان و ایرانیان باستان پیش از اسلام و نیز اندیشه­های دوره­ اسلامی به ویژه آثار صوفیه و فلسفه­ مشائی بوده است. از منابع پیش از اسلام یونانی می‌توان مکتب‌های فیثاغورسی و افلاطونی را نام برد و از منابع ایرانی می‌توان به سلسله حکمای باستانی اشاره کرد که برخی از ایشان حکیمان و شاه­کاهنان داستانی همچون کیخسرو، کیومرث، فریدون و جمشید بودند. سهروردی با دسترسی به منابع زرتشتی و تعمق در حکمت ایرانی و یونانی، حکمت ایرانیان را احیاء نموده و ضمن برقراری پیوند میان تعالیم بنیادی این دو گرایش شرقی و غربی و عرفان اسلامی، با به کار گیری برخی از اصطلاحات زرتشتی و ایران باستان، حکمت فهلویون را به تصویر کشیده و در بیان حکمت اشراقی خویش از آن‌ها بهره برده است. در پژوهش حاضر تلاش بر این است که به بازشناسی و بررسی برخی از این نمادها و اصطلاحات رمزآمیز و نقش و جایگاه آنها در فلسفه سهروردی پرداخته شود.

بررسي تحليلي جايگاه و نقش برخي اصطلاحات ايراني _ زرتشتي در فلسفۀ سهروردي خسرو ظفرنوايي  تاريخ دريافت :١٣٩٥/٢/٦ تاريخ پذيرش:١٣٩٥/٥/٣٠ چکيده شيخ شهاب الدين سهروردي در شکل دادن به حکمت اشراقي خود، تحت تـأثير افکـار يونيـان و ايرانيـان باستان پيش از اسلام و نيز انديشه هاي دوره اسلامي به ويژه آثار صوفيه و فلسفه مشـائي بـوده اسـت . سهروردي با دسترسي به منابع زرتشتي و تعمـق در حکمـت ايراني و يوناني، حکمت ايرانيان را احياء نموده و ضمن برقراري پيوند ميان تعاليم بنيادي ايـن دو گـرايش شرقي و غربي و عرفان اسلامي ، با به کار گيري برخي از اصطلاحات زرتشـتي و ايـران باسـتان، حکمـت فهلويون را به تصوير کشيده و در بيان حکمت اشراقي خويش از آنها بهره برده است . از اين نظر است که ميتوان گفـت سهروردي در جستجوي مشرق حقيقت ، به فلسفه ايران باستان رسيد و حکمت آنان را که بر اساس نور و ظلمت بنا شده بود، در حکمت اشراق خود احياء نمود. .. ١١١ خسرو ظفرنوايي کردن اين موضوع که سهروردي حکمت ايرانيان را در حکمت خود احياء کرده است ميپردازد و نشان ميدهد که حکمت باستاني ايران و يونان و نيز حکمت عرفا و متصوفه همه به دنبال يک حقيقت معنوي بوده و اين سير سينه به سـينه ادامـه يافتـه و در قـرن ششـم بـه شـيخ ي شهابالدين سهروردي رسيده که وي نيز با خلاقيت خاصي آنها را با حکمـت خـود تلفيـق کرده و حکمه الاشراق را ابداع نموده است . سهروردي حکمه الاشراق ١٩٥٢: ١٤٩ Knowledge 115 بررسي تحليلي جايگاه و نقش برخي اصطلاحات ايراني .