خلاصة:
نگاه ترکیبی و چند بعدی با در نظر گرفتن تمام جنبه های یک موضوع از خصیصه های علم جغرافیا است. ژئوپلیتیک نیز به عنوان شاخه ای از جغرافیا می بایستی نگاهی ترکیبی و فراگیر داشته باشد و از تک روی در روش ها و رهیافت های تک بعدی پرهیز نماید.
در این مقاله سعی شده تا با تاکید بر این ویژگی و با بهره گیری از رویکرد سازه انگاری که نگاهی ترکیبی و متعادل دارد به بررسی روابط جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا پرداخته شود. در این راستا موضوع جغرافیای فرهنگی به عنوان شاخص اصلی مورد نظر بررسی شده است. این پژوهش سعی کرده تا با پیوندی منطقی بین ژئوپلیتیک و رویکرد سازه انگاری به تحلیل جایگاه جغرافیای فرهنگی در روابط بین دو کشور مذکور به پردازد. سوال اساسی این مقاله بدین صورت است که: از دیدگاه سازه انگاری، جغرافیای فرهنگی چگونه سبب تضاد در ساختار ژئوپلیتیکی حاکم بر روابط جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده شده است؟ لازم به ذکر است این مقاله به شیوه ای توصیفی- تحلیلی نگاشته شده است
ملخص الجهاز:
١. این مقاله از رساله دکتری تحت عنوان : «بررسی نقش جغرافیای فرهنگی در تکوین ساختار ژئوپلیتیکی حاکم بر روابط جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا با رویکرد سازه انگاری » استخراج شده است ٢.
این برداشت ها و هویت های ناشی از آن ریشه در لایه های مختلف معنایی دارد که در جغرافیاهای فرهنگی متفاوتی قوام یافته است و به شخصیت کنشگران سیاسی در عرصة سیاست خارجی و روابط بین الملل مبدل شده است .
تطابق سرزمین نو با تمدن و جامعه نو این انگاره محوریت آمریکا را در جهان مدرن به ذهن مردم آمریکا و حتی مردمان کشورهای دیگر مانند اروپا القاء کرده است و سبب نوعی آمریکا محوری یا آمریکاگرایی در بین این مردم شده و به نحوی به لایه ای از هویت کنشگران آمریکایی تبدیل شده و در رفتار سیاسی دولت مردان آمریکایی در عرصه جهانی نیز نمود یافته است .
نتیجه گیری از آنچه گفته شد مشخص می شود که جغرافیای فرهنگی هر کدام از کشورهای ایران و ایالات متحده از طریق برساختن انگاره های متضاد با یکدیگر در تصورات بین الذهنی کنشگران دو کشور سبب تضاد در نحوه ی پیگیری منافع آن ها نیز می گردد.
بنابراین به پاسخ سوال پژوهش حاضر می رسیم که : از دیدگاه سازهانگاری جغرافیای فرهنگی از طریق برساختن نوعی تضاد در ساختار معنایی دو طرف و قوام یافتن منافع متعارض ناشی از آن سبب تضاد در ساختار ژئوپلیتیکی حاکم بر روابط جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا شده است .