خلاصة:
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش برنامه والدگری بارکلی بر سلامت روان مادران کودکان پسر با اختلال نقص توجه-بیش فعالی در مقطع ابتدایی بوده است. نوع تحقیق، نیمه تجربی همراه با پیش آزمون و پس آزمون با گروه آزمایش و کنترل بود. نمونه ی پژوهش شامل 30 مادر کودکان بیش فعال با نقص توجه بودند.که با استفاده از روش خوشه ای چند مرحله ای از نواحی آموزش و پرورش اصفهان ، یک ناحیه (ناحیه 2)،به تصادف انتخاب گردید .سپس از بین مدارس پسرانه این ناحیه، 2 دبستان به صورت تصادفی انتخاب و دانش آموزان آن دو دبستان با پرسشنامه کانرز معلمان، از نظر اختلال نقص توجه – بیش فعالی مورد سنجش قرار گرفتند.از میان دانش آموزان پسر بیش فعال ،30 نفر که نمرات بالاتر از میانگین داشتند، انتخاب شدند. سپس مادران آن ها به صورت هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه تحت آموزش برنامه ی والدگری بارکلی، قرار گرفتند. آزمودنی ها به وسیله ی مقیاس سلامت روان در 2 مرحله ی( قبل از مداخله و بعد از مداخله) مورد ارزیابی قرار گرفتند..داده ها با استفاده از کوواریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که آموزش برنامه والدگری بارکلی، بر بهبود سلامت روان مادران گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل تأثیر معنادار داشته است(0005/0P<).همچنین این برنامه بر سه زیر مقیاس سلامت روان، یعنی علائم جسمانی، اضطراب و اختلال خواب، افسردگی تأثیر معنادار داشته و آن ها را کاهش داده است. (0005/0P<) اما مشاهده نتایج مربوط به زیر مقیاس کارکرد اجتماعی حاکی از عدم کاهش معنادار نمرات بوده، ومداخله نتوانسته بر این زیر مقیاس مؤثر باشد (081/0P>).
ملخص الجهاز:
واژههای کلیدی: والدگری بارکلی، سلامت روان، اختلال بیشفعالی/ نقص توجه، کودکان پسر (7-12) The effect of Barkley’s parenting program on mental health of mothers of boys with attention deficit hyperactivity disorder in elementary school (7-12) in Isfahan Mahin Sadat Kadkhodaie, M.
Academic member, University of Isfahan, Isfahan, Iran Abstract The purpose of this research was to study the effect of Barkley’s parenting program education on mental health of mothers of boys 7 to 12 years old, with attention deficit hyperactivity disorder, in elementary school.
بر این اساس هدف از پژوهش حاضر افزایش دانش، مهارتها، اطمینان و خود کارآمدی والدین؛ ایجاد محیط پرورشدهندة ایمن، تشویقکننده، عاری از خشونت و با تعارض پایین برای کودکان؛ ارتقاء کارایی اجتماعی، هیجانی، کلامی، هوشی و رفتاری کودکان از طریق آموزش والدگری بارکلی به مادران کودکان بیشفعال- نقص توجه و بررسی میزان تأثیر آن بر سلامت روان آنها است.
نتایج تحلیل کوواریانس در این جدول نشان میدهد که تأثیر آموزش برنامة والدگری بارکلی بر کارکرد اجتماعی مادران کودکان پسر دارای اختلال نقص توجه- بیشفعالی گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در مرحله پسآزمون معنادار نبوده است (081/0P>).
همچنین از دیگر نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر میتوان به تأثیر آموزش برنامه والدگری بارکلی بر بهبود علائم جسمانی مادران کودکان پسر دارای اختلال نقص توجه- بیشفعالی اشاره کرد، این نتایج همسو با پژوهش لازاروس (2000؛ به نقل از طهماسیان، 1391) است.
پژوهش حاضر همچنین نشان داد که آموزش برنامه والدگری بارکلی بر کاهش اضطراب و اختلالات خواب مادران کودکان پسر دارای اختلال نقص توجه- بیشفعالی مؤثر بوده است.