تبیین جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر نگرش جوانان به شهروندی‌گفتگویی مقالة

پژوهش حاضر، به بررسی و تبیین  جامعه‌شناختی عوامل موثر (نگرش به شهروندی: قانونی، هنجاری، مشتری، سازمانی و اقتضایی) بر نگرش جوانان شهر تهران به شهروندی ­گفتگویی(نگرش به شهروندی: تفاهمی، ارتباطی و مشارکتی) پرداخته است. بر این اساس، برمبنای نظریه شهروندی­ گفتگویی هابرماس درقالب مدل‌ نظری شهروندی گفت و گویی، مسیر فرضیه‌های پژوهش و نظریه­های مربوط به نگرش شهروندی مدنظر قرار گرفت. بنابراین، در روش شناسی تحقیق با تکیه بر روش پیمایش  از میان جمعیت جوانان 18 تا 30 سال شهر تهران  به کمک فرمول کوکران حجم نمونه به میزان 385 نفر تعیین شد، اما برای تعمیم پذیری بیشتر 338 نفر به آن اضافه شد و کل نمونه به تعداد 723 نفر به صورت نمونه­گیری خوشه­ای چندمرحله ای و تصادفی در نظر گرفته شد. به این ترتیب، با استفاده از ابزار پرسشنامه هدایت شده، داده‌های مورد نیاز گردآوری و به کمک نرم افزار (SPSS) پردازش شد. در نتیجه آزمون ضریب همبستگی پیرسون (r) بین متغیر وابسته (نگرش به شهروندی گفتگویی) با متغیرهای مستقل (نگرش به شهروندی: قانونی، هنجاری، مشتری، سازمانی و اقتضایی) رابطه معناداری مشاهده گردید. در ضمن، بین متغیر وابسته (نگرش به شهروندی گفت وگویی) و برخی متغیرهای زمینه­ای (جنسیت، وضع تاهل، وضع اشتغال، مالکیت مسکن و منطقه مسکونی) رابطه معناداری مشاهده گردید؛ اما برخی متغیرهای زمینه­ای (وسیله نقلیه، سن، نوع شغل، تحصیلات، درآمد و بعدخانوار) رابطه معناداری را نشان نداد. نتایج حاصل از نیکویی برازش متغیرهای تحقیق برای سنجش میزان اعتبار و روایی­گویه­های پرسشنامه با مقدار آلفای کرونباخ بالا(98/ 0) تعیین شد. همچنین، برای نیکویی برازش دقیق­تر متغیرهای تحقیق، از تحلیل عاملی استفاده شد که میزان آن در نتیجه حاصل از آزمون KMO=0.98 و آزمون تقریبی کرویت BTS با  مقدار مجذورکای(χ2) برابر 929/ 2 در سطح معناداری قابل قبول نشان دهنده معناداری ماتریس داده‌ها و وجود حداقل شرط لازم انجام تحلیل عاملی در مورد ماتریس داده‌های مربوط به کلیه متغیرهای اصلی می‌باشد. در ادامه فرآیند نیکویی برازش مدل نظری تحقیق، از آزمون رگرسیون چندگانه  و از تحلیل مسیر استفاده شد که در آن برمبنای مجموع اثرات مستقیم و غیرمستقیم متغیرهای آشکار، از بیشترین و قوی‌ترین تاثیر نگرش به شهروندی گفت وگویی جوانان شهر تهران می‌توان به نگرش شهروندی ­سازمانی با ضریب (670/ 0)، شهروندی ­هنجاری با ضریب (381/ 0) و شهروندی ­اقتضایی با ضریب (181/ 0) نام برد که به صورت آشکار، مستقیم و غیرمستقیم بر متغیر نگرش جوانان بر شهروندی گفت وگویی تاثیر گذاشته­اند. بقیه متغیرهای مستقل نگرش­های شهروندی و متغیرهای زمینه­ای، به صورت غیر مستقیم یا پنهان بر نگرش شهروندی گفت­وگویی جوانان کلان شهر تهران تاثیر گذاشته اند. نتایج یافته­های این پژوهش نشان داد که نگرش جوانان کلان شهر تهران نسبت به شهروندی گفتگویی در وضعیت مثبت و مناسبی قرار ندارد و حتی گویای وضعیت بحرانی است.

نتایج یافته‌های این پژوهش نشان داد که نگرش جوانان کلان شهر تهران نسبت به شهروندی گفتگویی در وضعیت مثبت و مناسبی قرار ندارد و حتی گویای وضعیت بحرانی است. مسئلة اصلی تحقیق این است که آیا در گرایش جوانان به شهروندی‌گفتگویی، متغیرهای زمینه‌ای ازجمله: جنسیت، سن، تأهل، بعد خانوار، وضعبت اشتغال، نوع شغل، درآمد، مسکن، تحصیلات و منطقۀ مسکونی مؤثر هستند؟ همچنین، رابطة مفهوم شهروندی گفت وگویی در میان جوانان کلان شهر تهران از لحاظ نگرش شهروندی تفاهمی، ارتباطی، مشارکتی، سازمانی، قانونی، مشتری مداری، هنجاری و اقتضائی چگونه است؟ و کدامیک از مولفه‌های شهروندی‌گفتگویی(از جمله نگرش شهروندی تفاهمی، ارتباطی، مشارکتی و... شکل1: مدل نظری تحقیق برمبنای تنظیم فرضیه‌های تحقیق فرضیه های پژوهش  بین متغیرهای زمینه‌ای (به صورت دو به دو: جنسیت، سن، مسکن، منطقه مسکونی، وضعیت اشتغال، نوع شغل، تحصیلات، درآمد و بعد خانوار) و متغیر وابسته (نگرش جوانان به شهروندی‌گفتگویی) رابطه معناداری وجود دارد. جدول5: ماتریس همبستگی بین متغیرهای اصلی تحقیق {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} طبق جدول 6 و 7 ، نتیجة آزمون فرضیۀ روابط بین متغیرهای زمینه‌ای(به صورت دو به دو: جنسیت، سن، مسکن، منطقه مسکونی، اشتغال، نوع شغل، تحصیلات، درآمد و بعدخانوار) با متغیر وابسته (نگرش به شهروندی‌گفتگویی) و همچنین با متغیرهای مستقل (به صورت دو به دو: نگرش به شهروندی قانونی، هنجاری، مشتری، سازمانی و اقتضایی) ملاحظه می‌گردد:  متغیر جنسیت و نگرش شهروندی گفت وگویی با مقدار مجذور کای(χ2) 199،6و سطح معنی داری 0،014 نشان داد که بین جنسیت و نگرش شهروندی گفت وگویی رابطه معنی داری وجود دارد.