خلاصة:
جنگ جهانی اول برای ایران پیامدهای زیانبار بسیاری از جمله مثلث سیاه قحطی، ناامنی و بیماری در پی داشت که بخشی از پیامدهای این جنگ در کشور ایران بود. این پژوهش با استناد به منابع از جمله خاطرات برجای مانده و روزنامههای منتشرشده در همان زمان در شهر اصفهان، تلاش دارد ابعادی از این فاجعه انسانی را در این شهر به تصویر کشیده و نشان دهد مصائب قحطی، ناامنی و بیماری چه اثراتی بر شهر برجای نهادند؟ مدیریت شهری در این میان چگونه عمل میکرد؟ و تصمیمات نهادهای مختلف شهری از جمله حاکم و بلدیه چقدر بر معادلات فوق اثر نهادند؟ یافتههای پژوهش که با شیوه تاریخی است نشان میدهد که بروز عوامل مختلف از جمله ناامنی، قحطی و شیوع بیماری، روزگار سختی را برای مردم اصفهان پس از جنگ جهانی اول برجای نهاده بود و نحوه مواجهه مدیریت شهری، متنفذان، مردم و جوانان را با این پدیدهها و تبعات آن نشان میدهد.
World War I (WWI) had many destructive consequences including the black triangle of famine، insecurity and disease spread، part of which occurred in Iran. The present article، based on resources inclusive of diaries and newspapers، published in that period in Isfahan، is an attempt to depict only dimensions of that human catastrophe and to show the effects of famine، insecurity and diseases on the city، what the civil authorities did at that time and to what extent the decisions made by them including the governor and the Baladia (municipality) influenced the circumstances. The findings of this historical study show that following WWI، Isfahan's people were inflicted with a hard and painful life due to causes such as insecurity، famine and disease outbreak. It also shows how civil authorities، influential figures، people، and the youth encountered these phenomena and their aftermath.
ملخص الجهاز:
این پژوهش با استناد به منابع از جمله خاطرات برجای مانـده و روزنامه های منتشرشده در همان زمان در شهر اصفهان ، تلاش دارد ابعادی از این فاجعه انسانی را در این شـهر بـه تـصویر کـشیده و نـشان دهـد مـصائب قحطی، ناامنی و بیماری چه اثراتی بر شهر برجای نهادند؟ مدیریت شـهری در این میان چگونه عمل میکرد؟ و تصمیمات نهادهای مختلف شـهری از جملـه حاکم و بلدیه چقدر بر معادلات فوق اثر نهادند؟ یافته های پژوهش که با شـیوه تاریخی است نشان میدهد که بروز عوامل مختلف از جمله نـاامنی، قحطـی و شیوع بیماری، روزگار سختی را برای مردم اصفهان پس از جنـگ جهـانی اول برجای نهاده بود و نحوه مواجهه مدیریت شهری، متنفذان ، مـردم و جوانـان را با این پدیده ها و تبعات آن نشان میدهد.
com@M١٣٥٠٣٢٣) تاریخ دریافت ٩٥/٠٢/١٠ تاریخ پذیرش ٩٥/٠٦/١٢ مقدمه جنگ جهـانی اول (١٣٣٧ــ١٣٣٢ق / ١٩١٨ــ١٩١٤م ) بـرای ایـران دسـتاورد ملموسـی نداشت ؛ چرا که ایران به طور رسمی به هیچ کدام از بلـوکهـای قـدرت وارد نگردیـد، بنابر این در غنایم جنگ نیز شرکت داده نشد، اما کشیده شدن دامنه جنگ به این کشور اثرات و پیآمدهای زیانبار زیادی برای کشور داشت که عمدتا در سال های پایانی جنگ خود را نشان داد.
در آخر بحران قحطی که امید مـیرفـت به خاطر بارش خوب ، سال آینده قیمت گندم تنزل نماید، «سلف خری» گندم به قیمـت بالا توسط نیروهای انگلیسی، دوباره باعث ناامیدی مردم از ارزان شـدن جـنس گردیـد: «دیگر از صدماتی که انگلیسیها به ایـران وارد آورده انـد یکـی آن کـه گنـدم را سـلف میخرند به خرواری پنجاه تومان و اگر جلوگیری از این کار نشود سرخرمن گنـدم بـه همین قیمت ها باقی خواهد ماند» (همان ، ٢٤٠).