گرایش‌های ریخت‌شکنانه در ترجمه داریوش شاهین (1361) از نامه سی و یکم نهج البلاغه با تکیه بر نظریه آنتوان برمن (2010) مقالة

با این‌که ترجمه داریوش شاهین از نهج البلاغه، جزء اولین­ ترجمه­های معاصر است؛ اما کم‌تر توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده است. پژوهش حاضر در صدد است تا با روشی تحلیلی- توصیفی و با استناد به نظریه گرایش­های ریخت­شکنانه آنتوان برمن (2010) و با رویکرد مقابله­ متن مبـدا و مقصد، بخشی از این ترجمه- یعنی نامه حضرت علی (ع) به امام حسن (ع)- را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد و میزان چرایی ریخت شکنی­های موجود در آن را نشان دهد. در این پژوهش مشخص شد که در ترجمه شاهین، مواردی چون عقلایی­سازی، واضح­سازی، اطناب، تضعیف کیفی و کمّی، آراسته­سازی، تخریب ضرب‌آهنگ متن و تخریب سیستم­بندی­های متن، به شکل معناداری دلالت­های متن اصلی را دچار تغییر کرده است.

پژوهش حاضر در صدد است تا با روشی تحلیلی- توصیفی و با استناد به نظریه گرایش‌های ریخت‌شکنانه آنتوان برمن (2010) و با رویکرد مقابله‌ متن مبـدأ و مقصد، بخشی از این ترجمه- یعنی نامه حضرت علی (ع) به امام حسن (ع)- را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد و میزان چرایی ریخت شکنی‌های موجود در آن را نشان دهد. اما درباره نظریه برمن، مقالاتی در ایران و جهان عرب، نگاشته شده که مهم‌ترین آن‌ها از قرار زیر است: - برامکی ارویده، در رساله کارشناسی ارشد دانشگاه قسنطینه، با عنوان «الحرفیة فی الترجمة الأدبیة لدی أنطوان برمان، دراسة نقدیة تحلیلیة للنزعات التشویهیة فی ترجمة روایة فوضی الحواس لأحلام المستغانمی إلی الفرنسیة، مذکرة لنیل شهادة الماجستیر»، (2013)، با انتخاب تصادفی قسمت‌هایی از متن رمان فوضی الحواس و مقایسه با ترجمه آن و تطبیق گرایش‌های تحریفی و ریخت‌شکنانه برمن بر آن‌ها، به این نتیجه رسیده که مترجم فرانسوی در اکثر موارد مورد اشاره برمن، دست به تحریف رمان عربی زده است. در نظر او، پرداختن به ظاهر زیبای متن ترجمه شده، باعث نادیده گرفتن معنا و تحـریف آن می‌شود؛ او می‌گوید: «من در این‌جا به سیزده مورد از آن‌ها [تحریفات] اشاره می‌کنم، شاید تعداد آن‌ها بیش‌تر باشد یا هم‌پوشانی در کار باشد و یا حتی یکی را بشود زیرمجموعه دیگری قرار داد؛ ولی این‌ها در ترجمـه‌های غربی وجود دارد و باید اقرار کرد که برخی شیوع بیش‌تری نسبت به برخی دیگر دارد» (برمان،2010: 75).