مفهوم‌شناسی بغی در تفسیر آیه 9 حجرات مقالة

حفظ اسلام و ارزش‌های اسلامی وابسته به حاکمیت اسلامی قدرتمند است. حاکمیت اسلامی باید دارای حریمی باشد تا مصالح پنج‌گانه جامعه اسلامی؛ عقل، دین، جان، مال و ناموس، مخدوش نگردد. از آیات اجتماعی قرآن که ناظر به ضرورت آرامش در جامعه اسلامی و ثبات امنیت و حاکمیت اسلامی است، آیه 9 سوره حجرات است. این مقاله درصدد است تا ضمن مفهوم‌شناسی «بغی» در این آیه شریفه، به این سوال ـ که اعتراض به چه حاکمی و چه نوع اعتراضی و با چه شرایطی بغی محسوب می‌شود؟ ـ پاسخ دهد. نتیجه این مقاله با تامل در آیات قرآن کریم به‌ویژه آیه مورد اشاره، به‌عنوان مهمترین خاستگاه این مفهوم، و روایات معصومان^ آن است که «بغی» اختصاص به خروج علیه امام معصوم ندارد و خروج علیه امام حاکم عادل را نیز شامل می‌شود، چنانکه قیام علیه حاکم جائر از اساس، بغی شمرده نمی‌شود؛ نه آنکه بغی به‌حق و ممدوح باشد. نیز اقدامی بغی محسوب می‌شود که اقدام‌کننده مسلمان باشد، نه غیرمسلمان؛ گروهی باشد، نه انفرادی؛ مسلحانه و خشونت‌آمیز باشد، نه مسالمت‌آمیز و قصد خروج آنان علیه امام معصوم یا عادل احراز گردد.