خلاصة:
در این مقاله سعی شده است ضمن تبیی ن نظریات مهم حوزه سیاست خارج ی که مرتبط با
سیاست های ایران و ترکیه در منطقه اورآسیا، به بررس ی سیاست خارج یای ن دو کشور در منطقه
اورآسیا از زاویه تحلیلی چند بعدی نظری پرداخته شود و آسیب شناسی سیاست های اعما لیای ران
صورت پذیرد. بر این اساس نظریه های واقع گرایانه با نگاه مادی و قدرت محور، فرانظریهها با تاکی د بر
رویکرد سازه انگارانه و نظریه های تصمیم گیری در سیاست خارجی مورد بحث قرار گرفته است. بد ین
ترتیب پرسش اصلی مقاله حاضر عبارت است از: عملکرد سیاست خارج یای ران و ترکی ه در منطقه
اورآسیا چه تاثیری بر تامین منافع ملی این دو کشور داشته است؟ پاسخ به پرسش حاضر نی ز عبارت
خواهد بود: سیاست خارجی غیرایدئولوژیک و اقتصاد مبنای ترکیه در منطقه اورآسیا باعث تامین منافع
ملی این کشور به صورت مطلوبی شده است در حالی که سیاست خارجیای دئولوژیک و ارزش گذارانه
ایران نتوانسته است منافع ملی را تامین نماید.
ملخص الجهاز:
نگاه نظری به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران * و جمهوری ترکیه در منطقه اورآسیا دکتر میر ابراهیم صدیق ١** چکیده در این مقاله سعی شده است ضمن تبیـین نظریـات مهـم حـوزه سیاسـت خـارجی کـه مـرتبط بـا سیاست های ایران و ترکیه در منطقه اورآسیا، بـه بررسـی سیاسـت خـارجی ایـن دو کشـور در منطقـه اورآسیا از زاویه تحلیلی چند بعدی نظری پرداخته شود و آسیب شناسـی سیاسـت هـای اعمـالی ایـران صورت پذیرد.
نه تنها رهبران سیاسی از دیرباز به سیاست بین الملل از منظر قدرت و امنیت نگریسته اند بلکه جنگ و صلح پایدارترین مضامین سیاست جهان است و مقولۀ دوم یعنی اجتناب از کشمکش (به ویژه نظامی) همواره مورد توجه خاص همۀ دانشوران سیاست جهان بوده است تا جایی که از ماکیاولی گرفته تا هابز و دانشوران قرن بیستم ، قدرت، امنیت و منافع ملی، مفاهیم اساسی درک روابط میان دولت ها بوده است .
خطوط اصلی و اهداف کلان سیاست خارجی ایران در منطقه قفقاز جنوبی را میتوان به این شرح بر شمرد: - تلاش در جهت ایفای نقش مؤثر در معادلات اقتصادی منطقه : تلاش ایران برای حضور در معادلات سیاسی، امنیتی و اقتصادی منطقه بر مبنای تحکیم همکاری با دولت های جدید و کمک به توسعه اقتصادی اجتماعی آنان شکل گرفت .
بر این اساس سیاست اصلی ترکیه نسبت به جمهوریهای تازه استقلال یافته آسیای مرکزی همواره بر ایجاد اصلاحات سیاسی، اقتصادی، حفظ ثبات سیاسی و اقتصادی، کمک به روند دولت سازی و حمایت از حمل و نقل بی وقفه منابع عظیم انرژی منطقه به بازارهای بین - المللی و ارائه مسیرهای جایگزین در صورت لزوم متمرکز بوده است .
Foreign Policy Decision-Making Viewed Psychologically, New York: Free Press.