خلاصة:
انسان موجودی اجتماعی است و برای رفع این نیاز مستلزم حضور در فضاهای عمومی و غیر رسمی است. امّا در روند توسعه شهرها و افزایش شهر نشینی با کمبود چنین فضاهایی مواجه هستیم. در دنیای مدرن با افزایش فردگرایی نیاز به مکانهایی برای تعاملات اجتماعی و گردهمآیی بیشتر احساس میشود از آنجایی که مکان سوم، یکی از انواع فضاهای عمومی اجتماعپذیر قلمداد میشود که به تسهیل این امر کمک شایانی مینماید، در این پژوهش با روش کیفی و مطالعه ی کتابخانهای با جمعآوری اسناد، ابتدا سعی بر آن است تا مفهوم فضای عمومی اجتماعپذیر را شرح داده و سپس به شناخت مکان سوم بپردازیم و با طرح این سوال که چه رهیافتهایی برای طرّاحی مکان سوم به عنوان فضای عمومی اجتماعپذیر وجود دارد، ویژگیهای این مکان را بر میشماریم و در نهایت به ویژگیهایی که نمود کالبدی آنها در مکان های سوم قابل استفاده است، اشاره میشود.
ملخص الجهاز:
2-1-جایگاه تعاملات اجتماعی در فضاهای عمومی فضاهای عمومی را زمانی میتوان واجد ارزش دانست که نقش اجتماعی و تعاملی در زندگی جمعی شهروندان ایجاد کند (مهذب طلاب, 1385) از آنجا که این فضاها مکانی برای تبادل افکار و اطّلاعات و تشکیل شبکههای اجتماعی هستند (دانشپور و چرخیان، 1388: 22) نیاز به حضور در فضاهای شهری و تماس چهره به چهره با دیگر شهروندان نشأت گرفته شده از ویژگیهای روحی انسان است؛ شکلگیری روابط و رفتارهای بیواسطه یکی از مواردی است که فضای عمومی باید بتواند ارائه دهد (عبّاسزادگان, 1383: 40) 3- اجتماعپذیری با افزایش فردگرايي در جامعهی مدرن، اهمّيّت محیطهای انسانی مانند فضاهای عمومی، به عنوان مکانهايي که مردم را به هم نزديک ميکنند و در نتيجه تعاملات اجتماعي از دسترفته را بهبود ميبخشند، نيز افزايش مييابد (صالحینیا و معماریان, 1388: 6) اوّلین بار اسموند در سال 1957 واژههای اجتماعپذیر و اجتماعگریز که مبیّن کیفیّتهای فضایی هستند را برای محیطهایی که مردم را گردهم جمع میآورند یا از هم دور میکنند، تعریف کرده است، و در ادامه افزود هر فضای اجتماعپذیری مطلوب و هر فضای اجتماعگریزی نامطلوب نیست بلکه برای مطلوبیّت فضا بایستی این دو کیفیّت به صورت متعادل در کنار هم قرار بگیرند (Osmond، 1957) 3-1-مؤلفههای تأثیرگذار بر اجتماعپذیری فضاهای عمومی مؤلفههای تأثیرگذار بر اجتماعپذیری فضاهای عمومی به دو دستهی کلی ویژگیهای کالبدی و فعّالیّتی قابل تقسیم است.