خلاصة:
ارزشیابی وضعیت برنامه درسی ریاضی به منظور بررسی میزان شایستگی و ارزش آن در تأمین نیازهای فردی و اجتماعی امری ضروری است. نتایج مرور منابع در دسترس، نشان میدهد که تمرکز بیشتر ارزشیابیها بر میزان توفیق برنامهها بوده و کمتر به تعیین ارزش و شایستگی برنامهها پرداخته شده است و این وضعیت در درس ریاضی هم کاملاً محسوس است. لذا در راستای پر کردن این خلأ به ویژه ضرورت دستیابی به الگوهای ارزشیابی مبتنی بر شرایط بومی و فرهنگی، هدف این پژوهش تدوین الگوی ارزشیابی مناسب برنامه درسی ریاضی ابتدایی میباشد. روش پژوهش تفسیری یا به عبارتی بررسی و تحلیل نظری است. در این رابطه با توجه به ماهیت برنامه درسی ریاضی و مبانی فلسفی، اعتقادی و خط مشیهای آموزش و پرورش و سند برنامه درسی ملی، وضعیت مطلوب عناصر سازنده برنامه یعنی ملاکها استنباط شد و اساس طراحی الگوی ملاکمحور قرار گرفت. این الگو از نظر شفافیت مفهومی، واقعی بودن، جذابیت ساختاری و جنبه اقناعی مورد ارزیابی، اصلاح و سرانجام تأیید 16 نفر از متخصصان آموزش ریاضی و برنامهریزی درسی قرار گرفته است. نتایج پزوهش نشان میدهد در الگوی ملاکمحور پیشنهادی پس از تعیین سطح ارزشیابی برنامه درسی ریاضی باید به تعیین عناصر برنامه درسی و سپس موضوع مورد ارزشیابی در حوزه برنامه پرداخت و بر اساس ملاکهای استخراج شده متناسب با حوزه عناصر برنامه درسی، نقاط اشتراک و افتراق برنامه با ملاکهای ارزشیابی استخراج شده، بررسی و با بازخورد به مخاطبین به اصلاح و بازسازی برنامه پرداخت.
evaluation the state of the curriculum in order to assess its worthiness And worth in the provision of individual and social needs is essential. The results of the review resources indicate that the focus of most evaluations was on the success rate of the programs and less is considered to determine the value and competency of the programs, and this situation is quite tangible in the mathematical course . Therefore , in order to fill this gap especially the necessity of achieving evaluation patterns based on native and cultural conditions, the purpose of this study is to develop a suitable evaluation model of the maths curriculum. The method of this study is descriptive analysis or theoretical analysis. In this regard, Upper mathematical documents, the desired state of program maker namely the criteria was in ferred. And because the basis of criterion -oriented model. This pattern has been refined in Some Dimensions aspect of assessment, reform, and finally approved by 16 experts. The result of this study reveals that in the proposed criterion - based pattern, the elements of the syllabus showd be determined after designing the evaluation level of the math subject. Afterwards, we should select the subject wich should be evaluation in the program. Then, the common and uncommon areas between the program and the evaluation criteria should be extracted based on the already extracted criteria finally, the program feedback, reform and restore should be take into account.
ملخص الجهاز:
اين الگو داراي يک فرايند خطي بوده و مرحله بـه مرحله جريان ارزشيابي را دنبال مي کند، اما نقدهايي هم بر آن وارد است ؛ از جمله اينکه نتـايج برنامۀ درسي را تنها بر اساس آزمون هاي عملکردي مي سنجد و تکيه انحصاري بر ايـن نتـايج ، ملاک و معيار مناسبي براي قضاوت دربارة برنامه نيست (فتحي واجارگاه ، ١٣٨٨).
دلايل شکاف موجـود ناهمخواني رويکرد و اهداف اين برنامه ها با واقعيـت محـيط هـاي آموزشـي شـامل تخصـص ، فرهنگ و باور آموزشي معلمان ، نياز دانش آموزان ، محتواي کتاب هاي درسي رياضي ، روش هاي ارزيابي فضاي کلاس درس و زمان آموزش است .
چارچوب عملي الگوي پيشـنهادي ارزشـيابي برنامـۀ درسـي رياضـي دورة ابتدايي مطابق با آنچه بيان شد، الگوي مورد نظر بايد طراح جريان ارزيـابي ميـزان ارزش و شايسـتگي برنامۀ درسي رياضي قصد شده ايران (مبتني بر سند برنامه درسي ملي ، ١٣٩١) باشـد؛ بنـابراين ، در اين طرح آن چه اهميت دارد، استخراج ملاک هاي مستدل و عاري از سوگيري و متناسب بـا ارزش هاي ملي کشور است .
مرور پژوهش هاي پيشين نشان مي دهد که تاکنون پژوهشي انجام نشده که بـه ارزشيابي برنامۀ درسي رياضي ابتدايي ايران اقـدام کـرده باشـد و در نتيجـه الگـوي ارزشـيابي خاصي در اين ارتباط طراحي نشده است .