خلاصة:
در قرآن کریم آیات زیادی از زبان پیامبران الهی بیان می دارد که آنها هیچ گونه اجر و مزدی در قبال رسالت خویش نمی خواهند و تنها خداست که مزد آنان را می دهد. تعبیر این آیات نسبت به همه پیامبران یکسان است اما در مورد پیامبر در دو مورد استثناء آمده است. در این نوشته ابتدا به دلایل عدم در خواست اجز از سوی پیامبران پرداخته شده است و پس از اختلاف تعبیر آیات نسبت به پیامبر اسلام(ص) سخن به میان آمده و عدم تنافی آن با دیگر آیات نفی اجر رسالت پیامبران اثبات گردیده است.
پس از آن آیه به عنوان مهم ترین آیه در این زمینه و دلایل اختصاص آن به پیامبر و طرح دیدگاه های مختلف اهل سنت و شیعه در آن مورد ارزیابی قرار گرفته است و در پایان روایات وارده در زمینه مصادیق «قربی» از منابع شیعه و اهل سنت در حد نیاز ذکر شده است.
ملخص الجهاز:
"» حال به این پرسش میپردازیم که چرا پیامبران الهی نباید پاداش و مزدی از مردم درخواست نمایند؟ و خداوند چرا آنها را مأمور کرده تا چنین درخواستی نداشته باشند؟ و درنهایت اینکه پیامد مزد خواستن پیامبران چیست؟ با نگاهی به آیات قرآن و اندکی تأمل در این مسأله ،می توان دلایل متعددی را برشمرد که موارد ذیل از جمله آنها میباشد: 1-دلیل اول که بیشتر اختصاص به پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآلهوسلم دارد، این آیه می باشد که «قل لا اسالکم علیه أجرا إن هو إلا ذکر للعالمین» (انعام/90) «بگو در برابر این رسالت ،پاداشی از شما نمی طلبم ،این رسالت چیزی جز یک یاد آوری برای جهانیان نیست.
حال به پاسخ سؤال گذشته برمی گردیم که چرا اجر رسالت اختصاص به پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآلهوسلم دارد و پیامبران گذشته درخواست اجری نداشته اند ؟ با توجه به نکات ذکر شده در معنا شناختی واژگان آیه مودت ، می توان به راحتی پاسخ سؤال یاد شده را فهمید: پیامبران گذشته همواره می دانستند که رسالتشان به رسالت پیامبر دیگری پیوند می خورد ورسالت آن پیامبر به رسالت پیامبر دیگر تا آخر که به پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآلهوسلم ختم می شود و هیچگونه نگرانی نداشتند از اینکه اگر از جمع مردم بروند، رسالتشان عقیم بماند؛ زیرا با ارسال پیامبر بعدی راهشان ادامه پیدا می کرد و دغدغه ای از جهت به سرانجام نرسیدن رسالتشان نیست وبه همین ترتیب هر پیامبری با این تفکر دوران رسالتش را سپری کرده و مزدی درخواست نمی نمود تا اینکه امر رسالت به خاتم پیامبران رسید و دغدغه مذکور ظهور پیدا کرد و پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآلهوسلم را به این تفکر واداشت که برای برون رفت از از مشکلات پس از رسالت در زمینه جزییات احکام اسلام و تبیین آیات قرآن باید چارهای اندیشید."