خلاصة:
پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب زیست شناسی پایه دهم دوره دوم متوسطه سال 97-1396 از منظر فعال و غیرفعال بودن بر اساس روش ویلیام رومی انجام شد. جامعه آماری پژوهش کل محتوای کتاب زیست شناسی پایه دهم شامل متن، تصاویر و سوالات بود. در این تحقیق از نمونه گیری استفاده نشد لذا تمام صفحات کتاب مورد بررسی قرار گرفت. در تألیف این کتاب تمرین های دوره ای، فعالیت و پرسش های پایان فصل گنجتانده نشده است. لذا پرسش های داخل متن در بخش محتوا مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به یافته های تحقیق محاسبه ضریب درگیری 19/0 برای متن و ضریب درگیری 06/0 برای تصاویر، نشان می دهد هم متن کتاب و هم طراحی تصاویر آن به صورت غیرفعال است. همچنین مقایسه بین محتوای بخش جانوری و گیاهی نمایانگر آن است که هر دو بخش به صورت غیر فعال نگاشته شده اند و میزان غیر فعال بودن در مباحث جانوری بیشتر است.
The present study was conducted to analyze the content of the biology textbook of the high school gade 10 in the academic year 1969-97 in terms of being active and inactive based on William Rumi method. The statistical population was the entire content of biology textbook in high school grade 10 including its text, pictures and questions. In this research, sampling was not used, so all the pages of the book were examined. In the book's compilation, periodic exercises, questions at the end of the chapters are exempted. Therefore, the questions in the text were examined in the content section. According to the findings of the study, the determination of the conflictf coefficients (0.19 ),( 0.06) for the text and the images ,respectively show that both the text and the images are inactive. Also, the comparison between animal and plant chapters content indicates that both sections are written inactively and the rate of inactivness in animal subjects is higher.
ملخص الجهاز:
به خصوص تأکید سازمان پژوهش و برنامه ریزی درسی و همچنین دفتر تألیف کتب درسی وزارت آموزش و پرورش بر آموزش زمینه محور علوم که زیست شناسی یکی از گرایش های آن می باشد، نویسندگان این مقاله را بر آن داشت تا کتاب زیست شناسی پایه دهم که از کتاب های تازه تألیف شده است را از منظر فعال بودن مورد بررسی قرار دهند.
بنابراین باتوجه به اهمیت کتاب درسی در نظام آموزشی و نقش اساسی تحلیل محتوا در بهبود و شناسایی نقاط ضعف و قوت کتاب ها، پزوهش حاضر با هدف بررسی میزان توجه به جنبه های فعال و غیرفعال کتاب زیست شناسی پایه دهم بر اساس روش ویلیام رومی انجام شده است.
نتایج پژوهش در این قسمت نتایج تحلیل متن و تصاویر کل کتاب زیست شناسی پایه دهم بر اساس روش ویلیام رومی به صورت جدول و نمودار ارائه شده است.
جدول8- ضریب درگیری در قسمت متن بخش جانوری و گیاهی {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} / نمودار7- میزان مقوله های فعال و غیرفعال واحدهای متن در بخش جانوری وگیاهی کتاب زیست شناسی پایه دهم بحث و نتیجه گیری این پژوهش با هدف تحلیل محتوای کتاب درسی زیست شناسی پایه دهم چاپ 1396 از منظر فعال یا غیرفعال بودن به روش ویلیام رومی صورت گرفته است.
پژوهش فتحی واجارگاه سال 1993در ارزشیابی شیوه ارائه محتوای کتب تجربی ( پایه های دوم تا پنجم) دوره ابتدایی با استفاده از تکنیک ویلیام رومی نیز نشان می دهد که متن و تصاویر کتب علوم تجربی دوره ابتدایی از ضرایب درگیری مطلوبی برخوردار نیستند و در اکثر موارد نشان دهنده ی غیرفعال بودن متن و تصاویر است که با نتایج این پژوهش همخوانی دارد.