رویکرد تربیت معلم: روحیه‌‌ی علمی یا روحیه‌ ی معلمی؟ مقالة

در عصر حاضر، همانند اعصار گذشته، به جایگاه معلم در عرصه تعلیم و تربیت تأکید زیادی می‏شود. در سیستم های آموزشی، افراد زیادی مشغول به کارند اما، نقش معلمان از دیگر افراد بسیار برجسته‌تر می نماید چنان‌که بخش مهمی از اوقات را دانش آموزان در مدرسه زیر نظر آنها سپری می شود و عوامل دیگر فراهم آورنده زمینه برای فعالیت معلّم‌ها می‌باشد از این رو بسیاری از دانش آموختگان نظام آموزشی سنتی و جدید شکل گیری شخصیت خود را مرهون معلمان خود می دانند.در همین راستا، ویژگی‏هایی گوناگونی را نیز برای معلم برشمرده‏اند که از میان آنها داشتن روحیه‏ی علمی از مهمترین ویژگی‏ها ذکر می‏شود. این مقاله با ذکر ویژگی‏های روحیه‏ی علمی، به ذکر آثار این روحیه در عرصه‏ی تعلیم و تربیت و کاستی آن پرداخته و با ارائه‏ی مفهومی تحت عنوان روحیه معلمی به نسبت‏های ممکن مواجهه‏ی این مفهوم با مفهوم روحیه‏ی علمی، بپردازد. این پژوهش از نوع کیفی است و روش آن توصیفی-تحلیلی است. یافته‏ها نشان می‏دهد که توجه به پرورش روحیه‏ی معلمی در تربیت معلم اعم بر پرورش روحیه‏ی علمی است. در پایان، با ارائه‏ی رویکردی مناسب برای تربیت معلم، پرورش روحیه‏ی معلمی یا مربی‏گری با استعلای روحیه علمی نتیجه‏گیری و پیشنهاد شده است.

Nowadays, as in the past, the role of the teacher in the field of education is highly emphasized. In educational systems, a lot of people are effectively working and their activities either directly or indirectly affect students but in the meantime, the role of teachers and professors is prominent among the others because students spend most of their time in schools and universities under the supervision of the teachers while other factors make the situations ready for the teachers to do their duties well. So, that is why many of the graduated students from both traditional and modern education see themselves in debt to their teachers in the case of the formation of their personalities. Among the variety of features are considered for the teachers, scientific morale is the most outstanding one. The purpose of this study is ,through the features of scientific morale, to mention the effects of such morale in education and its shortcoming as well. This is a qualitative study with descriptive-analytic method. The findings show that paying attention to the development of a teacher's morale is a matter of developing a scientific spirit. In the end, by providing a suitable approach to teacher training, developing a teacher's mentality or coaching, it is concluded and proposed by translating the scientific spirit.

با این توصیف قرآن از انسان، در هدایت وی بر معلم و مربی لازم است که علاوه بر لحاظ ویژگی‏های علمی و دانشی فرایند یاددهی و یادگیری، باید به سایر جنبه‏هایی که تأمیین‏کننده‏ی ویژگی‏های ذکر شده در قرآن به عنوان کتاب هدایت بشر، توجه نمود. آنچه طی این مقاله مورد توجه و تاکید نگارندگان قرارگرفته آن است که در دوران سیطره فلسفه پوزیتیویسم یا اثبات گرایی بر بشر، نظام تعلیم و تربیت متاثر از آن سمت و سویی خاص پیدا کرده که به نظر می رسد از اهداف تعالی‏بخش خود در صحنه‏ی عمل فاصله گرفته و به مسیری دیگر منحرف شده است. به نظر می رسد در حال حاضر در عرصه‎‏ی تعلیم و تربیت دینی و اسلامی ایران بویژه در حوزه‏ی تربیت معلم، آنچه که تحت تاثیر جامعه به عنوان یکی از ویژگی‏های اساسی معلم بر آن تاکید می‏گردد، داشتن روحیه‏ی علمی معلم است. رستمی‏نسب و برزگر (1393)، با تحلیل خطبه‏ی اول نهج‏البلاغه به تبیین جایگاه معلم در تعلیم و تربیت از دیدگاه امام علی (ع) پرداخته‏اند که با برقراری چنین نسبتی بین روحیه‏ی علمی و روحیه‏ی معلمی بسیار نزدیک است.