خلاصة:
هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر رویکرد درس پژوهی معلم بر تفکر انتقادی و راهبردهای فراشناختی دانش آموزان بود. روش تحقیق، نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون، پس آزمون بود. جامعه آماری پژوهش شامل داﻧﺶ آﻣﻮزان دختر پایه هفتم ناحیه 1 شهر زاهدان در سال تحصیلی 1398-1397 بود که از بین آنان نمونهای به حجم 60 نفر، یک کلاس به عنوان گروه کنترل و دیگری به عنوان گروه آزمایش از 1 مدرسه متوسطه اول دخترانه درسطح متوسط از ﻧﺎﺣﯿﻪ 1 آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺷﻬﺮ زاهدان به صورت هدفمند، اﻧﺘﺨـﺎب شد. برای جمع آوری اطلاعات از دو ابزار پرسشنامه حالت فراشناختی (اونیل و عابدی، 1996) و پرسشنامه تفکر انتقادی (ریکتس، 2003) استفاده شد. ابتدا پیش آزمون دربین دانش آموزان انجام گرفت، سپس 8 جلسه تدریس به شیوه ی درس پژوهی در یک کلاس انجام شد و در انتها پس آزمون از هر دو کلاس گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد نمرات، آزمون t تک نمونه، تحلیل کواریانس تک متغیره (ANCOVA) و تحلیل کواریانس چند متغیره (MANCOVA) مورد استفاده قرار گرفت. اندازه اثر رویکرد درس پژوهی معلم بر مولفه آگاهی فراشناختی (268/0)، راهبرد شناختی (181/0)، برنامه ریزی (126/0) و خودبازبینی (259/0) در مولفههای تفکر انتقادی برای مولفه خلاقیت (293/0)، بالندگی (437/0) و تعهد (101/0) بوده است. با توجه به بالاتر بودن میانگین نمرات افراد گروه آزمایش در مرحله پس آزمون و اندازه اثر رویکرد درس پژوهی معلم بر مولفههای تفکر انتقادی و راهبردهای فراشناختی میتوان نتیجه گرفت که رویکرد درس پژوهی معلم بر مولفههای تفکر انتقادی و راهبردهای فراشناختی دانش آموزان دختر پایه هفتم ناحیه 1 زاهدان تاثیر داشته است.
This research aimed to investigate the effect of teacher teaching approach on critical thinking and metacognitive
strategies of students. The research method was quasi-experimental and with pre-test design, post-test. The
statistical population of the study included the seventh grade girl students of District 1 of Zahedan in the
academic year of 2018-2019. Among them, a sample of 60 students were selected of one class was targeted as a
control group and the other as an experimental group from the seventh grade of District 1 of Zahedan city. The
metacognitive state questionnaire (O'Neill and Abedi 1996) and the critical thinking questionnaire (Rex 2003)
were used to collect information. First, the pre-test was performed among the students, then 8 teaching sessions
were conducted in one class, and at the end, the post-test was taken from both classes. Frequency, mean,
standardized standard deviation, single-sample t-test, single-variable covariance analysis (ANCOVA) and
multivariate covariance analysis (MANCOVA) were used to analyze the data. Amount of the effect of teacher
teaching research approach on metacognitive awareness component (0.268), cognitive strategy (0.181), planning
(0.126) and self-esteem (0.259) and in the components of critical thinking, the components of creativity (0.293),
maturity (0.437) and commitment (0.101). considering the higher mean scores of the experimental group in the
post-test stage and the size of the effect of the teacher's study approach on the components of critical thinking
and metacognitive strategies can be concluded that teacher teaching approach effect on critical thinking and
metacognitive strategies of students.
ملخص الجهاز:
بحث و نتیجه گیری سوال اول: میزان تفکر انتقادی دانش آموزان دختر پایه هفتم ناحیه 1 زاهدان چقدر است؟ پیش آزمون گروه کنترل نشان می دهد متغیر تفکر انتقادی به ترتیب با میانگین و انحراف معیار (03/120 و 00/10) از میانگین فرض (99) بزرگتر است که این تفاوت با مقدار 51/11 t=، 29df=، 01/0> p، به احتمال 99 درصد معنادار می باشد.
از آنجاییکه میانگین متغیر تفکر انتقادی (03/120) از میانگین فرض (99) بزرگتر است بنابراین می توان نتیجه گرفت در پیش آزمون گروه کنترل میزان تفکر انتقادی دانش آموزان دختر پایه هفتم ناحیه 1 زاهدان در سطح نسبتاً بالایی می باشد.
از آنجاییکه میانگین متغیر تفکر انتقادی (66/109) از میانگین فرض (99) بزرگتر است بنابراین می توان نتیجه گرفت در پیش آزمون گروه آزمایش میزان تفکر انتقادی دانش آموزان دختر پایه هفتم ناحیه 1 زاهدان در سطح نسبتاً بالایی می باشد.
سوال دوم: میزان راهبردهای فراشناختی دانش آموزان دختر پایه هفتم ناحیه 1 زاهدان چقدر است؟ پیش آزمون گروه کنترل نشان می دهد متغیر راهبردهای فراشناختی به ترتیب با میانگین و انحراف معیار (03/62 و 75/4) از میانگین فرض (50) بزرگتر است که این تفاوت با مقدار 84/13 t=، 29= df ، 01/0 > p به احتمال 99 درصد معنادار می باشد.
بر این اساس و با توجه به بالاتر بودن میانگین نمرات گروه آزمایش در پس آزمون، می توان نتیجه گرفت که رویکرد درس پژوهی معلم بر تفکر انتقادی دانش آموزان دختر پایه هفتم ناحیه 1 زاهدان مؤثر بوده است.