خلاصة:
تولید کالای ملی و تأمین نیازهای اساسی درون مرزهای ملی از اموری است که در اقتصاد اسلامی مورد تأکید قرار گرفته است و خیلی از متفکران و اندیشمندان در خصوص لزوم آن سخن به میان آوردهاند. در این میان، آیتالله محمدعلی شاهآبادی یکی از اشخاصی است که بر وجوب تولید امتعه در ممالک اسلامی تأکید زیادی داشته است و در کتاب شذرات المعارف به ابعاد مختلف تولید کالای ملی اشاراتی داشتهاند. به همین منظور، مقالهی حاضر تلاش دارد با بهرهگیری از روش تحلیلی ـ توصیفی و مطالعات کتابخانهایی به این پرسش پاسخ دهد که: تهدیدات تولید کالای ملی از منظر اندیشهی اقتصادی آیت الله شاه آبادی(ره) شامل چه مواردی است؟ برخی از یافتههای مقاله نشان میدهند که تولید کالای ملی ارتباط مستقیمی با اقتدار سیاسی و عزت ملی دارد و بیتوجهی به تأمین نیازهای اقتصادی در ناحیهی مقدسهی اسلام، زمینههای وابستگی اقتصادی و ضعف پایههای حکومت اسلامی را به وجود خواهد آورد. برخی از تهدیدات تولید ملی در نظام اقتصادی اسلام از منظر آیت الله شاه آبادی عبارت است از: راحتطلبی و آسایشپرستی، نفاق در فعالیتهای اقتصادی، سوء مدیریت در بیتالمال، رفاهزدگی شهروندان، وابستگی اقتصاد ملی به کالاها و صنایع خارجی، قرض تنزیلی و ربا، خامفروشی سرمایههای طبیعی، کفران نعمت، حبس پول (انباشت سرمایه) و رفع ید از تولید سازنده، جنگ تجارتخانهها در عرصه بینالمللی (نزاع اقتصادی) و...
Islamic economy places emphasis on manufacturing national product and meeting domestic demands within the national boundaries. Many thinkers and scholars have writtenand spoken about this need. Ayatollah Mohammad Ali Shahabadi is among the scholarswho has doubly s tressed supplying goods within the Islamic nations. In his Shazrat al-Ma’arif he has explained various aspects of manufacturing national product. This paperintends to apply an analytical-descriptive method and use library documents to find anappropriate answer to the following ques tion: What are the national product threats ineconomic views of Ayatollah Mohammad Ali Shahabadi? Some findings of the paperindicate that manufacturing national product is in direct relation with political power andnational dignity so that inattention to meeting economic demands in Muslim nations,will pave the ground for economic dependency and impose ins tability on the pillars ofIslamic government. Some national product threats in Islam’s political sys tem accordingto Ayatollah Shahabadi are the following: sinking into indolence and luxury, discord ineconomic activities, mismanagement in public treasury, thirs t for welfare by citizens,dependence of national economy on foreign goods and indus tries, discounted loans andusury, export of unprocessed natural resources, lack of gratitude for God’s Grace, capitalaccumulation and creating obs tacles to manufacturing sector, economic conflicts, …
ملخص الجهاز:
١-١ هدف پژوهش پژوهش حاضر مترصد بررســي انديشه ي آيت الله محمدعلي شاه آبادي در خصوص توليدات ملي (کالاي مملکتي ) است و در اين راستا، دو بعد تهديدات و راهبردها، پيرامون روند کالاي ملي در انديشــه ي ايشان مورد مداقه قرار مي گيرد تا از اين طريق ، خلاءهاي موجــود در زمينه ي افکار شــاه آبادي تا حدودي برطرف شــود و در عين حال ، نگرش اقتصاد اســلامي و انگاره هاي اجتماعي توليد در انديشه ي متفکران مسلمان تبيين شود و به همين دليل ، پژوهش حاضر مي تواند مورد استفاده ي پژوهشگران در سطح نظري و هم کارگزاران حکومتي در سطح عملياتي قرار بگيرد.
(بهشتي ، بي تا: ٨٠) آغاز کتاب شذرات المعارف ، به تهديد جدي و مهم رشد رذيلت هاي اخلاقي و رفتاري اشاره شده است که نشان از اهميت اين تهديد براي جوامع اسلامي در انديشه سياســي و اقتصادي آيت الله شاه آبادي است : "مدت زماني است که مملکت اسلام مبتلا به امراض مزمنه و مهلکه شده ، انتشار عقايد باطله و اخلاق رذيله و افعال قبيحه به حدي اســت نمي توان جامعه را نسبت به انســانيت داد، فضلا عن الاسلاميه ، و روز به روز در شــدت و فشار آن امراض اســت تا رفته رفته مزاج آن را بالکليه فاسد و اسمش را مانند رســمش محو نمايد؛ نعوذ بالله منه " (شــاه آبادي ،١٣٨٠: ٣) وي اعتقاد دارد که "غرور به شــفاعت ، منشــأ ارتکاب انواع رذائل اخلاقيه و اقسام معاصي کبيره گرديده ، به حدي که افتخار به اشتهار به آن مي نمايند.