خلاصة:
رطوبت خاک، بسیاری از فرایندها را در سیستم آب و هوایی کنترل نموده و یک متغیر بسیار مهم در این سیستم بهحساب میآید. همچنین رطوبت خاک یکی از پارامترهای بنیادی محیطزیست است که بر زندگی گیاهی، جانوری و میکروارگانیسمها مستقیما تاثیرگذار بوده و نقش عمدهای در تبادلات انرژی بین هوا و خاک ایفا میکند. هدف از انجام این تحقیق امکان برآورد تغییرات رطوبت سطحی خاک با استفاده از دادههای حرارتی سنجندههای ماهوارهای چند زمانه مودیس (دادههای صبح و عصر سنجنده دو ماهواره ترا و آکوا) و با محاسبه اینرسی حرارت ظاهری می باشد. در این پژوهش از تصاویر مودیس در دو بازه زمانی مختلف، یکی در بازه 19/11/1397 تا 25/11/1397 و بازه دیگری در فصل تابستان یعنی 13/05/1397 تا 18/05/1397 در منطقه مرتاضیه استان یزد استفادهشده است. همچنین از شاخص رطوبتی دما- پوشش گیاهی که بیشترین استفاده را در تحقیقات گذشته در بررسی رطوبت خاک داشته، برای ارزیابی دقت استفادهشده است. نتایج این تحقیق، دقت مناسب دادههای ماهوارهای در برآورد شاخص رطوبتی حاصل از اینرسی حرارت ظاهری را نشان داد. همچنین بین شاخص خشکی دما- پوشش گیاهی و اینرسی حرارت ظاهری در روزهای مشخص، رابطه خطی برقرار شد و مقدار خطا در روز 16/05/1397 به میزان 15/0= RMSE و 86/0=R2 و در روز 20/11/1397 میزان 18/0= RMSE و 76/0=R2 بوده است. نتایج همچنین بیانگر آن است که بین اینرسی حرارت ظاهری و تغییرات رطوبت سطحی خاک رابطه خطی و مستقیمی وجود دارد.
Soil moisture controls many processes in the climate and is considered as a very important variable in the ecosystem and a basic parameter of the environment. It directly influences the life of plants, animals and microorganisms and plays a major role in the energy exchange between air and soil. The purpose of this study is to estimate the surface moisture of soil using the temperature indicators of the earth surface and the inertia of apparent heat. Therefore, MODIS images were used in Mortazie area of Yazd province in two different time periods, one from Feb, 8, 2018 to Feb, 14, 2018 and the other in the summer from July, 4, 2018 to July, 9, 2018. Also, the temperature-vegetation drought index, mostly used in previous research on soil moisture was applied to evaluates results. The apparent thermal inertia was obtained from images of morning and evening modes from Terra and Aqua satellites. A linear relationship was established between the temperature-vegetation drought index and the apparent heat inertia on specific days. The RMSE and R2 were found to be 0.15 and 0.86 on July, 7, 2018 and 0.18 and 0.76 on Feb, 9, 2018 respectively. The overall results showed a linear and direct relationship between the apparent thermal inertia and the TVDI surface moisture index.
ملخص الجهاز:
سال هشتم ، شماره اول ، بهار و تابستان ١٣٩٩ تاریخ دریافت : ١٣٩٨/١٠/٢٠ تاریخ تأیید نهایی: ١٣٩٩/٠٣/١٣ صص : ٧٨-٥٥ مقالۀ پژوهشی قابلیت برآورد رطوبت خاک با استفاده از اینرسی حرارتی و داده های ماهواره ای مودیس (مطالعه موردی: منطقه مرتاضیه ) مهدی ابوطالبی نصرآبادی ، دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی مدیریت منابع خاک، دانشگاه یزد محمدحسین مختاری١، استادیار گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طب عی و کویرشناسی ، دانشگاه یزد محمد علی حکیم زاده ، ٢ دانشیار گروه مدیریت مناطق خشک و یابانی ، دانشکده منابع طب عی و کویرشناسی ، دانشگاه یزد صلاح شاه مرادی، دانشجوی کارشناسی ارشد سیستم اطاعات جغرافیایی و سنجش از دور_سنجش از دور، دانشگاه یزد چکیده رطوبت خاک، بسیاری از فرایندها را در سیستم آب و هوایی کنترل نموده و یک متغیر بسیار مهم در این سیستم به حساب میآید.
هدف از انجام این تحقیق امکان برآورد تغییرات رطوبت سطحی خاک با استفاده از داده های حرارتی سنجنده های ماهواره ای چند زمانه مودیس (داده های صبح و عصر سنجنده دو ماهواره ترا و آکوا) و با محاسبه اینرسی حرارت ظاهری می باشد.
1 Land Surface Temperature 2 Evapotranspiration 3Linda 4 Western and Garrison 5 Wood امروزه با توجه به پیشرفت ها در زمینه سنجش ازدور، امکان ارزیابی بسیاری از متغیر ها ازجمله رطوبت خاک با استفاده از داده های ماهواره ای امکان پذیر است .
در این پژوهش با استفاده از تصاویر ماهواره ای ترا و اکوا سنجنده مودیس ، شاخص دمای سطح زمین -پوشش گیاهی و همچنین از روش اینرسی حرارت ظاهری، در دو بازه زمانی شامل دوره مرطوب و دوره خشک سال ، برای تخمین رطوبت خاک استفاده شد.