خلاصة:
سکونتگاههای غیررسمی بهعنوان یک چالش مهم اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و مدیریتی، بسیاری از شهرهای جهان بهویژه شهرهای بزرگ کشورهای درحالتوسعه از جمله ایران را درگیر کرده است. تقریباً تمام مادرشهرها و شهرهای بزرگ در ایران با این پدیده و پیامدهای منفی آن روبرو هستند. براین اساس، هدف این تحقیق بررسی وضعیت اسکان غیررسمی در ابعاد چهارگانه اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و مدیریتی در محله فرودگاه شهر یزد میباشد. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری این تحقیق شامل تمام خانوارهای ساکن محله فرودگاه شهر یزد و حجم کل نمونه جهت گردآوری دادهها 313 مورد است. نتایج تحقیق نشان میدهد که نیمی از پاسخدهندگان، کمتر از دو دهه است که در محله فرودگاه اسکان یافتهاند؛ از اینرو این محدوده، محله مهاجرنشینی با ریشه روستایی محسوب میشود. وضعیت ابعاد پایداری در این محله نشان از آن دارد که در بعد اجتماعی، پایداری در حد متوسط (7/50)، در بعد اقتصادی، ناپایدار (5/38)، در بعد کالبدی، متوسط (1/53) و در بعد مدیریتی نیز وضعیت متوسط (3/48) دارد. پایداری مجموع ابعاد فوق نیز با امتیاز 7/47 در سطح متوسط ارزیابی شده است. نتایج مدلسازی معادلات ساختاری نیز به وضعیت نامناسب ابعاد چهارگانه پایداری اشاره دارد. باتوجه به تحلیلهای انجامشده میبایست اقدامات توانمندسازی مجدد در راستای بهبود شرایط افراد در این محله انجام شود. ازاینرو لازم است زیرساختهای کالبدی، تعامل و همبستگی محلهای، شرایط گروههای سنی و خواست آنها، مدیریت یکپارچه و مشارکت شهروندان بهصورت جدی در برنامهریزیهای ارتقاء و توانمندسازی لحاظ گردد.
Informal settlements, as a major social, economic, physical and management challenge, has inflicted many cities of the world, especially metropolitan cities of developing countries including Iran. Almost all the large cities in Iran are faced with this phenomenon and its adverse consequences. The purpose of this study was to investigate the status of informal settlements in the social, economic, physical and managerial dimensions of the Airport neighborhood in Yazd. The statistical population of this study included all the households living in this area, and the total sample size was 313 cases. The results showed that 50% of the respondents had been living in the neighborhood for less than two decades. Thus, the place is considered as a settler with a predominantly rural background. The status of the dimensions examined in the form of different items was not satisfactory. The results of the study indicate unstable conditions in the economic (38.5 score), moderate sustainability conditions in the social (50.7 score), moderate stability conditions in the physical and environmental (53.1 score), and the moderate stability condition in the managerial (48.3 score) dimensions. The overall stability of the above dimensions was also evaluated with a score of 47.7 on the average. The results of structural equation modeling showed an unsatisfactory state in the four dimensions of sustainability. Therefore, physical infrastructure, neighborhood interaction and solidarity, age group requirements, integrated management, and citizen participation should be taken seriously in upgrading and empowerment plans.
ملخص الجهاز:
سال هشتم ، شماره اول ، بهار و تابستان ١٣٩٩ تاریخ دریافت : ١٣٩٨/١١/١٢ تاریخ تأیید نهایی: ١٣٩٩/٠٣/١٠ صص : ١١١-٨١ مقالۀ پژوهشی تحلیل اثرات اسکان غیررسمی بر پایداری محلات شهری ؛ مورد مطالعه محله فرودگاه شهر یزد علی حسینی ١، استادیار گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران ، تهران ، ایران پژمان رضایی، استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه یزد، یزد، ایران علی مومنی، دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران ، تهران ، ایران چکیده سکونتگاه های غیررسمی به عنوان یک چالش مهم اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و مدیریتی، بسیاری از شهرهای جهان به ویژه شهرهای بزرگ کشورهای درحال توسعه از جمله ایران را درگیر کرده است .
هدف از پایداری شهری دستیابی به تعادل بین توسعه شهری و حفاظت از محیط زیست است که از نظر اجتماعی جنبه هایی همچون درآمد، اشتغال ، مسکن ، خدمات اساسی، زیرساخت ها و حمل ونقل عادلانه را تضمین می کند، چراکه شرایط کالبدی سکونتگاهای غیررسمی به شدت بر کیفیت زندگی جوامع تأثیر میگذارد (مونتویا ، 7 1 Ward & Smith 2 Sustainable Development Goals (SDGs) 3 United Nations General Assembly 4 Wang 5 Kuffer 6 Torjman 7 Montoya ٢٠٢٠).
The Role of Classical Development in the Formation and Development of Informal Settlements, A Case Study of Khoy City, PhD Thesis in Geography and Urban Planning, Supervisors Akbar Parhizkar and Mohammad Reza Pourmohammadi, Tarbiat Modares University, Tehran.