خلاصة:
کتاب «سرچشمه ها و دکترین فاشیسم» یکی از اساسیترین متون فاشیسم است که از سوی مهمترین فیلسوف فاشیسم یعنی جیوانی جنتیله نگاشته شده است. اهمیت کتاب در درجۀ نخست به دلیل ارایۀ یک توجیه نظری از فاشیسم به مثابۀ ایدئولوژی است. ما در این مقاله ضمن بررسی ایدههای مختلف مطرح شده از سوی جنتیله در کتاب، منطق درونی آن را را در توجیه ایدئولوژی فاشیسم در ایتالیا بازگو خواهیم کرد. سعی ما این خواهد بود که تا حدّ امکان نشان دهیم سامانۀ نظری جنتیله در ارایۀ الگویی نظری برای پشتیبانی فاشیسم در ایتالیا موفق بوده است، یا خیر. ایدۀ اصلی مقاله این است که اندیشۀ سیاسی جنتیله به جهت ماهیت ایدئولوژیک خود، واقعیت را مصادره به مطلوب و وارونه تفسیر میکرد و این عدم تطابق با واقعیت که تجربۀ فاشیسم نیز سنخی از آن است، حاکی از این نکته بود که تفکر ایدئولوژیک، افراطگرایی و خشونت هرگز نمیتواند به سیاستی با دوام بدل شود. اگرچه خشونت و افراط در کوتاه مدت باعث کسب قدرت است، در بلند مدت به سیاستی علیه خود بدل میشود. چنانکه در نتیجهگیری آوردهایم، کاربست خشونت در سیاست فاشیستی، یکی از اصول اندیشۀ سیاسیِ جنتیله است که در نهایت در حفظ فاشیسم نافرجام ماند.
Giovanni Gentile is the most important philosopher of fascism. His influential book “Origins and Doctrine of Fascism” has a key role in the theoretical aspects of fascism. In other words, the significance of this book is providing a theoretical justification of fascism as an ideology. In the present article, by studying the different ideas raised by Gentile, I attempt to clarify how Gentile explains the internal logic of Italian fascism. I will try as much as possible to show how Gentile provides a theoretical support for fascism in Italy. Furthermore, the article has a critical review of this book in the last part.
ملخص الجهاز:
سعی ما این خواهد بود که تاحد امکان نشان دهیم سامانۀ نظری جنتیله در ارائۀ الگویی نظری برای پشتیبانی فاشیسم در ایتالیا موفق بوده است یا خیر.
ایدۀ اصلی مقاله این است که اندیشۀ سیاسی جنتیله بهسبب ماهیت ایدئولوژیک خود واقعیت را مصادرهبهمطلوب و وارونه تفسیر میکرد و این عدم تطابق با واقعیت، که تجربۀ فاشیسم نیز سنخی از آن است، حاکی از این نکته بود که تفکر ایدئولوژیک، افراطگرایی، و خشونت هرگز نمیتواند به سیاستی بادوام بدل شود.
ویژگی دیگر ایدئولوژی که در معنای موردنظر جیوانی جنتیله از فاشیسم نیز حضور دارد این است که در آن نوعی عملورزی دیده میشود.
با ترسیم چنین مختصاتی از فاشیسم میتوان رسالۀ سرچشمهها و دکترین فاشیسم اثر جنتیله را ارزیابی کرد، اثری که مبنای اصلی خشونت و افراطگرایی فاشیسم یا حداقل موجه آن بود و توانست زمینهای نظری برای ایدههای فاشیستی درباب قدرت فراهم آورد، اما درنهایت در جلوگیری از زوال و سقوط فاشیسم ناتوان بود.
کتاب سرچشمهها و دکترین فاشیسم برای بنیتو موسولینی نگاشته شد و این حکایت از آن دارد که کتاب جنتیله چه جایگاهی بهلحاظ بیرونی داشته است.
در سرنوشت فکری موسولینی دو کتاب نقشی اساسی داشتهاند؛ نخست شهریار ماکیاولی که آن را چنان بااهمیت یافت که نسخهای از آن را با دیباچهای بهقلم خود به آدولف هیتلر تقدیم کرد؛ و سپس، سرچشمهها و دکترین فاشیسم که جنتیله آن را نگاشته بود.
3. 6 معضل روش و فقدان وجوه آکادمیک نمیتوان کتاب سرچشمهها و دکترین فاشیسم را دارای روششناسی و همچنین چهارچوب نظری با معیارهای آکادمیک دانست؛ همانطورکه جنتیله اشاره کرده است او در پی فلسفهورزی نیست و این کتاب را نوعی راهکار عملی برای فاشیسم میداند.