خلاصة:
مفهوم زیستپذیری در کنار پایداری و بهعنوان یک شعار در گفتمان عمومی و برنامهریزی پدید آمده است. برنامهریزان و سیاستگذاران در رابطه با ایجاد و یا حفظ شهرها، به مفهوم زیستپذیری بهعنوان یک اصل راهنما برای سرمایهگذاری و تصمیمگیری و شکل دادن به محیط اجتماعی، اقتصادی، فیزیکی و بیولوژیکی شهری استناد میکنند و زیست پذیری را استاندارد زندگی و مطلوبیت کلی زندگی مردم در یک سکونتگاه مانند شهر میدانند. این مفهوم ابعاد و شاخصهای متنوعی را دارا میباشد و با آنها موردسنجش قرار میگیرد. پژوهش حاضر نیز با هدف ارائه تحلیلی از عوامل تأثیرگذار در زیستپذیری در منطقه 8 کلانشهر تبریز انجام شده است که بامطالعه مبانی و منابع موجود به تدوین مدل زیستپذیری برای محدوده موردمطالعه اقدام نمود. سپس با استفاده از نظرات ساکنان منطقه به آزمون مدل و در نهایت ارائه مدل نهایی با استفاده از تحلیل عاملی تائیدی مرتبه دوم پرداخته است. نتایج نشانگر این است که 8 مؤلفه اصلی با 41 متغیر اجزای مدل را تشکیل میدهند. کیفیت زیرساختها با بار عاملی 88/0 مهمترین بُعد و امکانات بهداشتی درمانی با بار 23/0، کماهمیتترین بُعد در برقراری زیستپذیری باشند. بنابراین بر اساس نتایج بهدستآمده میتوان اذعان نمود که برای رسیدن به زیستپذیری مطلوب و حفظ آن باید به تقویت مؤلفههای تأثیرگذار بهدستآمده بهصورت جامع پرداخته شود.
The concept of livability has emerged alongside sustainability as a slogan in public discourse and planning. Planners and policymakers in relation to the creation or preservation of cities mention the concept of livability as a guiding principle for investment and decision-making and shaping the social, economic, physical and biological environment of the city, and livability is considered the standard of living and the general desirability of people living in a settlement like the city. This concept has various dimensions and indicators and is measured by them.The present study was conducted with the aim of providing an analysis of the factors affecting livability in district 8 of Tabriz metropolitan, which by studying the principles and available resources to develop a livability model for the study area. Then, using the opinions of the residents of the area, the model is tested and finally the final model is presented using the second-order confirmatory factor analysis. The results show that 8 main components with 41 variables form the components of the model."Infrastructure quality" with a factor load of 0.88 is the most important dimension and "health facilities" with a load of 0.23 is the least important dimension in establishing livability. Therefore, based on the obtained results, it can be acknowledged that in order to achieve the desired livability and maintain it, the obtained effective components must be comprehensively addressed.
ملخص الجهاز:
تحليلي بر عوامل تأثيرگذار در زيست پذيري شهري مطالعه موردي: منطقه ٨ شهر تبريز فيروز جعفري * ، حجت محمدي ترکماني ** ، زهرا رسولزاده *** تاريخ دريافت : ١٣٩٨/٢/٦ تاريخ پذيرش: ١٣٩٩/٤/١٤ چکيده مفهوم زيست پذيري در کنار پايداري و به عنوان يک شعار در گفتمان عمومي و برنامه ريزي پديد آمده است .
Yassin (رجوع شود به تصویر صفحه) (منبع : گردآوري نويسندگان) مباني نظري زيست پذيري ترجمه فارسي انتخابشده براي عبـارت انگليسـي (livability) اسـت و درنتيجه شهر زيست پذير معادل عبارت (livable city) آورده شده اسـت ( ,Abdulaziz ٢٠٠٧).
(رجوع شود به تصویر صفحه) منبع : يافته هاي پژوهش شکل ٢- تحليل عاملي تائيدي مرتبه دوم نتايج تحليل عاملي تائيدي در درجه اول مبين اين نکته است که از ميـان ١٠ بعـد (مؤلفه ) در نظر گرفته شده در قالب مدل تحقيق ، ابعاد هشت گانه آن ميتوانـد وضـعيت زيست پذيري را در محدوده موردمطالعه تبيين نمايد دو بعد ديگر به دليـل بـار عـاملي کمتر حذف گرديد و به عبارتي سازه حاصل شده داراي روايي ميباشد.
(١٣٩٣)، «ارزيابي شاخص هاي کيفيت زندگي با تأکيد بر اصول شهر زيست پذير در منطقه ٢٢ تهران»، مجله پژوهش و برنامه ريزي شهري، سال پنجم ، شماره ١٦: ٥٥-٧٥.
(١٣٩٥)، تحليل زيست پذيري بافت هاي فرسوده شهري (مورد پژوهشي: بافت فرسوده بخش مرکزي شهر زنجان)، رساله دوره دکتري تخصصي رشته جغرافيا و برنامه ريزي شهري، دانشگاه خوارزمي .
"Linking urban form to a livable city", Malaysian Journal of Environmental Management, (8), 101- 117.