خلاصة:
برون گرایی(Extraversion) و درون گرایی(Introversion) از جمله صفت های شخصیتی در نظریه شخصیت انسان است. این دیدگاه توسط کارل گوستاو یونگ در سال ۱۹۲۰ میلادی عمومیت یافت. پس از یونگ، دیگر نظریه پردازان شخصیت با رویکرد صفات در شخصیت از جمله هانس آیزنک به موضوع تیپ های شخصیتی پرداختند. هر دو صفت برون گرایی و درون گرایی، در شخصیت تمامی انسان ها وجود دارد و اغلب به آن به شکل یک زنجیره پیوسته واحد نگریسته شده است. بنابراین، همه انسان ها هر دو گرایش برون گرایی و درون گرایی را دارند، ولی یکی از آن دو بر دیگری غالب است و افراد با آن وجه غالب معرفی می شوند. سعدی یکی از بزرگ ترین شاعران ادب فارسی است. علاوه بر آنکه سخنش در فصاحت، بلاغت و زیبایی در اوج قرار دارد، محتوای سروده ها و نوشته هایش نیز همواره مورد توجه بوده و به شیوه های گوناگون مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. بسیاری از اندیشه های سعدی با مفاهیم روان شناختی امروز قابل تطبیق اند. برای شناخت بهتر شخصیت او، با بررسی و تحلیل آثار و نوشته ها و اشعارش با تکیه بر بوستان و گلستان، و تطبیق مفاهیم آن ها با تعریف و ویژگی های افراد درون گرا و برون گرا، در پی آنیم که شخصیت سعدی را از این زاویه بنگریم و خواهیم دید سعدی برپایه آثار اصلی و ممتازش و تحلیل روان شناختی آن ها، شخصیتی برون گرا دارد. ویژگی شخصیتی سعدی بر اساس تیپ های هشت گانه شخصیتی یونگ و نظریه صفات آیزنک به دو تیپ شخصیتی برون گرای حسی و برون گرای شهودی نزدیک تر است.
Extroversion and introversion, two main personality traits in the theory of personality, were introduced by Carl G. Jung in 1920. Other theorists like Hans Eysenck have extended Jung’s ideas into personality types. Being part of every human being’s psyche, these two personality traits have been often viewed as monolithic entities. Sa’adi is a great author whose works have been discussed both for highly elevated language and eloquence and for their rich themes. Many of Sa’adi’s writings can be matched with modern psychological concepts. Looking at Sa’adi’s Golestan and Boostan, the present article is going to view his personality in light of the two concepts of extraversion and introversion. It has been discussed here that Sa’adi, based on his writings, can be categorized more as an extrovert than an introvert. Finally, according to Jung’s eight personality types and Eysenck’s personality theory, Sa’di can be classified as extraverted sensing or extraverted intuition.
ملخص الجهاز:
تحليل شخصيت سعدي بر اساس تيپ هاي شخصيتي (برون گرايي- درون گرايي) 1 عليرضا صادقي دانشجوي دکتري زبان و ادبيات فارسي دانشگاه آزاد واحد مشهد 2 محمود مهدوي دامغاني دانشيار دانشگاه فردوسي مشهد تاريخ دريافت : ١٣٩٩/١/٤ | تاريخ پذيرش : ١٣٩٩/٣/١٤ چکيده برون گرايي(Extraversion) و درون گرايي(Introversion) از جمله صفت هاي شخصيتي در نظريۀ شخصـيت انسـان اسـت .
بـراي شـناخت بهتـر شخصـيت او، بـا بررسي و تحليل آثار و نوشته ها و اشعارش با تکيه بر بوسـتان و گلسـتان ، و تطبيـق مفاهيم آن ها با تعريف و ويژگيهاي افراد درون گرا و برون گرا، در پـي آنـيم کـه شخصيت سعدي را از اين زاويه بنگريم و خواهيم ديد سعدي برپايه آثار اصـلي و ممتازش و تحليل روان شناختي آن ها، شخصيتي برون گرا دارد.
اين مقاله ميکوشد تا به کمک علم روان شناسي به تحليل شخصيت سعدي بپردازد و بر مبناي متن آثار مکتوب و به جاي مانـده ، بـه ويـژه دو اثـر گـران سـنگ او يعنـي «بوستان » و «گلستان »، نوع تيپ برون گرا يا درون گراي او را مشخص کند و نشان دهـد کـه سعدي شخصيتي برون گرا دارد و بـراي ايـن منظـور از دو نظريـۀ تيـپ شخصـيتي يونـگ و آيزنک بهره برده است .
مورد ديگر مقاله «تحليل محتواي اشعار حافظ و سعدي بر اساس تيـپ شخصيتي(درون گرايي- بـرون گرايـي)» (ميرهاشـمي: ١٣٨٤) اسـت کـه در آن نويسـنده بـر اساس روش تحليل محتوا و بـا اسـتفاده از روش نمونـه گيـري تصـادفي مـنظم و روش هـاي آماري و روش مجذور خي دو و درصد فراواني ابيات ، که پايه و ملاک سنجش کار ايشان است ، به نتايجي رسيده است .