خلاصة:
در پژوهش پیش رو با پیرایش تاریخی جنگهای نبوی از تحریفات، زوائد و اغراقات، و با بررسی ادله منعکننده تخریب و اتلاف گسترده و انبوه محیط زیست، موضع فقه شیعه در مورد این رفتار جنگی روشن میشود. بر مبنای ادله مطرح، در حالت اضطرار و ضرورت جنگی میتوان به تخریب و اتلاف محدود، کنترل شده و تحت مدیریت عناصر محیط زیست اقدام کرد؛ لکن تخریب انبوه و گسترده محیط زیست امکانپذیر نمیباشد.
In the present study, with the historical arrangement of the prophetic wars from distortions, exaggerations and exaggerations, and by examining the arguments preventing the extensive and massive destruction of the environment, the position of Shiite jurisprudence regarding this war behavior becomes clear. Based on the evidence presented, in a state of emergency and necessity of war, destruction and waste can be limited, controlled and managed by environmental elements; But massive destruction of the environment is not possible.
ملخص الجهاز:
در روايت ديگري که باز هم از توصيه هاي نبيّ مکرم به سربازان مسلمان حين اعزام آنان به جنگ بوده و از طريق امام صادق (ص ) نقل شده ، چنين آمده است : «عَِليُّْ بنُِ إْبرَاهِيم َ، عَنْ أَِبيه ِ، عَنِ اْبنِ أَِبي عُمَيْرٍ، عَنْ مُعَاوِيَۀَْ بنِ عَمَّارٍ،َ قال َ: أَظُنُّهُ عَنْ أَِبي حَمْزَٔەَ الثُّمَاِليِّ: عَنْ أَِبي عَبْدِ اللّه ِ،َ قال َ: «کَانَ رَسُولُ اللّهِِ إذَا أَرَادَ أَنْ يَبْعَثَ سَرِيَّۀً دَعَاهُم ْ،َ فأَجْلَسَهُمَْ بيْنَ يَدَيْه ِ،ُ ثمَّ يَقُول ُ: سِيرُواِ بسْمِ اللّه ِ، وَِباللّه ِ، وَِفي سَِبيلِ اللّه ِ، وَعَليِ ملَّۀِ رَسُولِ اللّه ِ،َ لاَتغُلُّوا، وََلاُ تمَثِّلُوا، وََ لاَتغْدِرُوا، وََلاَ تقْتُلُوا شَيْخاًَ فاِنياً، وََلا صَِبيّاً، وََلا امْرَأَٔەً، وََلاَ تقْطَعُوا شَجَراًِ إَّلا أَنُْ تضْطَرُّوا ِإَليْهَا»(همان ، ص ٤٠٨- ٤٠٩)، «امام صادق (ع ) ميفرمايند: فرستاده خدا هنگامي که تصميم به اعزام سپاهي ميگرفت ، آنان را فراميخواند و در برابر خود مينشاند و ميفرمود: با نام خدا و با استعانت از خدا و در راه خدا و بر راه و روش رسول خدا حرکت کنيد، در غنائم خيانت نکنيد، کسي را مثله نکنيد، پيمان شکني نکنيد، پير فرتوت و از کار افتاده ، کودک و زني را نکشيد، هيچ درختي را قطع نکنيد، مگر آنکه به اين کار اضطرار يابيد».
نقل هاي بسياري در منابع تاريخي و روايي شيعه و سني دائر بر قطع و سوزاندن درختان خرماي بني نضير توسط نبي مکرم گزارش شده که در فروعات متعدد فقهي بدان استناد ميشود(طوسي، ١٣٨٧، ج ٢، ص ١١؛ ابن ادريس حلي، ١٤١٠ق ، ج ٢، ص ٨؛ بيهقي، ١٣٧٧، ج ٩، ص ٨٣؛ فخر رازي، ١٤٢٠ق ، ج ٢٩، ص ٥٠٥).