خلاصة:
در عصر جهانی شدن و اطلاعات تعریف و کارکرد سیاسی نخبگان تغییر یافته است. نخبگان سمبولیک و رسانهای، قدرت اجتماعی بیشتری یافتهاند ولی تاثیرگذاری نخبگان علمی و دانشگاهی رو به زوال رفته است. البته باید خاطر نشان کرد که افزایش یا کاهش کارکردهای سیاسی و اجتماعی نخبگان در عرصه انتخابات، به عوامل و عناصری از جمله نوع تعامل نخبگان با جامعه، شرایط اقتصادی کشور، شکافهای اجتماعی، میزان دسترسی نخبگان به رسانههای عمومی و سوابق سیاسی نخبگان وابسته است. با وجودی که تحولات اجتماعی در جامعه ایران، در صورت بندی نخبگان تغییراتی ایجاد کرده، کارکردهای انتخاباتی آنها تغییر چندانی نکرده است. کارکردهای نخبگان در انتخابات ریاست جمهوری را میتوان در مولفههایی همچون آگاهی بخشی، حمایت و پشتیبانی از انتخابات، بهرهگیری مردم از حقوق سیاسی خود، ارائه ملاکها و معیارهای مطلوب برای نامزدها و نقد و بررسی برنامههای نامزدها و نیروهای سیاسی در نظر گرفت. البته جایگاه نخبگان علمی نسبت به گذشته در موضوعاتی همچون تاثیرگذاری بر مشارکت مردم، جهت گیری افکار عمومی، تصمیم گیری عقلایی مردم و...کاهش یافته است و پوپولیسم در انتخابات نقش محوری ایفا میکند.
Presidential Election and ElitesDr.Hasan Shamsini GhiasvandReza NasiriAbstract:In globalization and information era the definition and function of political elites have been changed. Symbolic and academic elites have more power, however, the influence of academic elites has suffered a decline. The increase or decrease of elites’ political and social fun-ctions in an election is dependent on the kind of elite relations with society, economic conditions, and social gaps, access of elites to mass media and political background of elites. Social transformation has changed elite formation, however, it has not changed election function. The function of elites in the election include: Informing, supporting elections, supporting political rights, establishing criteria forcand-idates and criticizing the plans of candidates and political forces. In comparison with the past, scientific elites play a minor role in voter participation, public opinion and rational decision making. Recently, populism has played a key role in the election.Key Words :Elites, Political elites, Presidential Election
ملخص الجهاز:
اما مفهوم نخبگان یا الیت در مواردی در معنای پیچیدهتری نیز به کار رفته است؛ در چنین کاربردی صرف اینکه گروه حاکمهای قدرت را در دست دارد، ملاک و معیاری کافی برای الیت تلقی کردن آن نیست؛ در این معنا واژه الیت در مورد گروههایی به کار برده میشود که گمان میرود بنا به عللی، برتر از دیگر گروههای اجتماعی هستند، هر چند حکومت را در دست نداشته باشند؛ مفهوم الیت در این معنا دارای نوعی بار اخلاقی و ارزشی است.
تقسیم بندی نخبگان تحلیلگران علوم اجتماعی در تقسیم بندی نخبگان اختلاف دارند، که علت در معیارها و ملاکهاست؛ چرا که این مقوله مانند برخی دیگر از مقولههای علوم اجتماعی، ماهیت واحد و یکسانی ندارد؛ از اینرو برداشتها و نگرشهای گوناگونی درباره تقسیم بندی نخبگان و بالطبع کارکرد آنها در دورههای مختلف وجود دارد و هر متفکری با توجه به نوع معیار و ملاک و تعریف از نخبگان، به تقسیم بندی آنها پرداخته است.
البته کارکردهای نخبگان در انتخابات از ابعاد دیگری هم بررسی میشود؛ برای مثال میتوان به کارکردهای بسترسازی پرداخت که در این زمینه موضوعاتی از قبیل ایجاد دغدغه مشترک در جامعه، اولویت بخشیدن به مسائل و موضوعات اساسی کشور و کنار گذاشتن مسائل جزئی، جلوگیری از تفرقه و گسست در نیروهای سیاسی و اجتماعی و آگاهی بخشی به جامعه به عنوان مرجع فکری، سیاسی و فرهنگی مطرح میشود.
(ارمکی، سایت مرکز تحقیقات استراتژیک، 23/6/1395) علل موثر بر نقش نخبگان در انتخابات گر چه نخبگان در تحولات سیاسی از جمله انتخابات و دیگر تحولات اعم از تغییرات اجتماعی و فکری یک جامعه تأثیرگذار هستند، اما باید گفت که این تأثیرگذاری به عناصر و شرایطی وابسته است.