خلاصة:
هدف: هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه و تاثیر قابلیت‌های مهارتی کاربران کتابخانه‌های دیجیتال بر متغیرهای مرتبط با رفتار راهنمایابی آنها است. روش‌شناسی: این پژوهش به روش ترکیبی انجام شده است. در این پژوهش، با استفاده از روش نمونه‌‌گیری هدف‌مند طبقه‌ای، 38 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و از ابزارهای مختلفی همچون پرسشنامه، پروتکل بلنداندیشی و نرم‌افزار مورائه برای گردآوری و تحلیل داده‌ها استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش بطور کلی نشان داد که در مدل تحلیل مسیر، سواد اطلاعاتی نسبت به سواد رایانه‌ای متغیر قوی‌تری بوده و توانسته رابطه و تاثیر بیشتری بر متغیرهای مرتبط با رفتار راهنمایابی بگذارد. داده‌های روش تحلیل مسیر همچنین تایید کرد که سواد رایانه‌ای و سواد اطلاعاتی تاثیر معکوسی بر فراوانی موقعیت‌های راهنمایابی و همچنین فراوانی استفاده از منابع راهنما گذاشته‌اند. همچنین سواد اطلاعاتی در رقابت با متغیر سواد رایانه‌ای موفق شده به تنهایی تاثیر معکوسی بر فراوانی تقاضاهای راهنمایی و کمک شرکت‌کنندگان در پژوهش بگذارد. نتیجه‌گیری: یافته‌ها بطور کلی نشان داد که قابلیت‌های مهارتی و مجموعه پیش‌داشته‌های دانشی شرکت‌کنندگان نقش موثری در کاهش نشانه‌های راهنمایابی آنها در فرایند اطلاع‌یابی دارد. از این رو می‌توان به اهمیت ارائه آموزش‌ها و عرضه دانش لازم در حوزه سواد رایانه‌ای و اطلاعاتی به کاربران کتابخانه دیجیتال (به ویژه در همان زمان دچار مشکل شدن در فرایند اطلاع‌یابی) به منظور کسب مهارت‌های لازم برای انجام این فرایند و حتی استفاده از منابع و قابلیت‌های راهنما بیش از پیش پی برد. در پایان مقاله نیز پیشنهاداتی به منظور ارتقاء وضعیت منابع و قابلیت‌های کتابخانه‌های دیجیتال با توجه به قابلیت‌های مهارتی متفاوت کاربران این پایگاه‌های اطلاعاتی ارائه شده است.
Purpose: The purpose of this research investigating the impact of skill-based capabilities on help seeking behavior of digital libraries users. Methodology: the present research was carried out using a mixed method. With using of Stratified Purposive Sampling, 39 MS and PhD students of Ferdowsi University was selected as a sample. The tools that are used for collecting and analyzing data are questionnaire, think aloud protocol and Morae software. Results: results of path analysis showed that Information literacy variable has a stronger impact on users` help seeking behavior than computer literacy variable. Results also confirmed that information and computer literacy have a reverse impact on frequency of help seeking situations and help uses. But the information literacy variable has only a reverse impact on frequency of help requests with users in this research. The results confirmed the necessity of offering computer and information literacy instructions to digital library users especially when they encounter with problems in help seeking situations. Then, some recommendations to upgrade digital libraries` help facilities with considering different users skill capabilities are submitted in the end of article.
ملخص الجهاز:
بررسي تأثير قابليت هاي مهارتي بر شکل گيري رفتار راهنمايابي کاربران در فرايند اطلاع يابي از کتابخانۀ ديجيتال محمد زره ساز دکتري علم اطلاعات و دانش شناسي ؛ استاديار؛ دانشگاه خوارزمي تهران پديدآور رابط mzerehsaz@gmail.
از اين رو، مي توان به اهميت ارائۀ آموزش ها و عرضۀ چکيده : دانش لازم در حوزة سواد رايانه اي و اطلاعاتي به کاربران کتابخانۀ ديجيتال (بـه ويـژه هنگـام مواجهـه بـا مشکل در فرايند اطلاع يابي ) براي کسب مهارت هاي لازم در انجام اين فرايند و حتي اسـتفاده از منـابع و قابليت هاي راهنما، بيش از پيش پي بـرد.
با وجود اين ، هنوز پژوهشي به بررسي نحوة تـأثير ايـن دو قابليت مهارتي (سواد رايانه اي و سواد اطلاعاتي ) بر شکل گيري رفتار راهنمايابي کاربران هنگام اطلاع يابي از پايگاه هاي اطلاعاتي به ويژه کتابخانه هاي ديجيتـال ، کـه از نظـام هـاي اطلاعـاتي نـوين هستند، نپرداخته و نقش اين قابليت ها در ترغيب کاربران به اسـتفاده از منـابع و قابليـت هـاي راهنمـا مشخص نشده است .
اين يافته در پژوهش حاضر نيز با توجـه بـه کـاهش موقعيـت هـاي راهنمايابي ، فراواني تقاضاهاي راهنمايي و کمک و همچنـين ، ميـزان اسـتفادة شـرکت کننـدگان از منابع راهنما داراي قابليت هاي مهارتي بهتر قابل تفسير است .
Relationship of academic help seeking to the use of learning strategies and other instrumental achievement behavior in college students.
Adaptive help seeking: A strategy of self-regulated learning.
Understanding help seeking within the context of searching digital libraries.
(
, 
, 
)
