خلاصة:
قانونشکنی و عدم توجه به قوانین و خطمشیها یکی از پدیدهها و معضلات سازمانهاست؛ بااینحال افراد همواره برای استفاده شخصی، قوانین را زیر پا نمیگذارند و گاهی اوقات قوانین و خطمشیهای رسمی سازمانی را بهطور آگاهانه و با هدف تامین هرچه بیشتر منافع سازمان و یا یکی از ذینفعان آن نقض میکنند که درنتیجه این موضوع باعث شده است که پژوهشگران حوزۀ رفتار سازمانی به تبیین محرکهای چنین رفتاری در محیط سازمان بپردازند. ما در این مقاله بهدنبال بررسی عوامل فردی موثر بر رفتار قانونشکنی خیرخواهانه هستیم. رویکرد این پژوهش از نوع کمی بوده و مدل تحقیق نیز با نمونهای متشکل از 265 نفر از کارکنان شهرداری منطقۀ 4 تهران و با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده مورد سنجش قرار گرفته است. دادههای موردنیاز این پژوهش با استفاده از پرسشنامههای معتبر جمعآوری و با کمک نرمافزارهای SPSS و Lisrel و از طریق روشهایی نظیر تحلیل عاملی و مدل معادلات ساختاری مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان میدهد که عامل "ریسکپذیری" یا تمایل طبیعی افراد به بالا نشاندادن احتمال موفقیت در مواقع مخاطرهآمیز و همچنین عامل "همدلی" یا توانایی درک احساسات و عواطف دیگران، با قانونشکنی خیرخواهانه ارتباط مثبت دارند.
Pro-social rule breaking and violation of rules and policies are organizational problems. However breaking the organizational rules is not always self-interested. Sometimes employees intentionally violate a formal organizational policy or regulation with the intention of promoting organizational interests or one of its stakeholders. As a result, organizational behavior scholars are interested to explain the motivators of such behaviors within the work place. In this article we are looking for the individual factors affecting pro-social rule breaking. The study has quantitative approach and the research model has been measured through a sample consists of 265 employees of 4th regional office of Tehran municipality and through simple random sampling. Data was gathered through valid questionnaires and analyzed by SPSS and Lisrel software through factor analysis and structural equation modeling methods. Results show that “risk-taking propensity” or the natural tendency to overestimate the likelihood of success, and “empathy” or the ability to understand and share the feelings of other people have positive relationship with pro-social rule breaking.
ملخص الجهاز:
بررسي عوامل فردي مؤثر بر قانون شکني خيرخواهانه در محيط کار طيبه عباسي ، عباس منوريان **، جواد خزائي *** تاريخ دريافت : ۹۵/۰۳/۰۳ تاريخ پذيرش : ۹۵/۱۰/۱۴ چکيده قانون شکني و عدم توجه به قوانين و خط مشي ها يکي از پديده ها و معضلات سازمان هاست ؛ بااين حال افراد همواره براي استفاده شخصي ، قوانين را زير پا نمي گذارند و گاهي اوقات قوانين و خط مشي هاي رسمي سازماني را به طور آگاهانه و با هدف تأمين هرچه بيشتر منافع سازمان و يا يکي از ذي نفعان آن نقض مي کنند که درنتيجه اين موضوع باعث شده است که پژوهشگران حوزة رفتار سازماني به تبيين محرکهاي چنين رفتاري در محيط سازمان بپردازند.
Pro-social organizational behavior ۷۸ که موجب اثربخشي عملکرد سازمان مي شود، پوشش مي دهد و کلية اين رفتارها در يـک ويژگـي اشتراک دارند و آن خدمت رساني به ديگران است (بريف و موتوويدلو، ۱۹۸۶: ۷۱۱).
Nemeth ۸۵ افشاگري را در آن مثبت و سازنده ارزيابي کرد زماني است که اين عمل بـا هـدف خيرخواهانـه و تأمين منافع ذي نفعان انجام گيرد، به عنوان مثال يکي از کارکنـان ، ذي نفعـان سـازمان را از اقـدامات اشتباهي آگاه مي سازد که در آينده ممکن است موجب تخريب وجهه سازمان شود؛ ازسوي ديگر، موقعيت هايي نيز وجود دارد که عمل افشاگري در آن مواقع منفي و مخرب ارزيابي مـي شـود و بـا هدف خودخواهانه و تأمين منافع خود انجام مي گيـرد؛ بـه عنـوان مثـال کارمنـدي کـه بـه تـازگي از سازمان اخراج شده و براي تلافي کردن و يا جلب توجه رسانه ها به خـود، عليـه سـازمان افشـاگري مي کند (دالينگ و همکاران ، ۲۰۱۲: ۲۲).
W. , (2006),Doing the job well: An investigation of pro-social rule breaking, Journal of Management, 32(1), 5-28.