خلاصة:
عملیات خیبر را که در 3 اسفند 1362 توسط یگانهای عملیاتی سپاه پاسداران انجام شد باید در زمرهی عملیاتهای مهم با دستاوردها و تجارب نوین در ابعاد گوناگون فرماندهی و مدیریت نظامی، عملیات آفندی، غافلگیری، طراحی مانور، تاکتیکهای نوین، انعطافپذیری در رزم و ... برشمرد. عملیاتی که تحقیق و گفتوگو دربارهی آن همواره جذاب بوده است. به همین جهت راوی و پژوهشگر مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پس از گذشت 11 سال ازعملیات فوق، در روز 10 آذر 1373 در گفتوگویی یک ساعته با سردار غلامعلی رشید جنبههایی از عملیات خیبر را مورد بررسی و کنکاش قرار داده است. شایان ذکر است نوار این جلسه با شمارهی سند 31647 و متن پیاده شده آن با شمارهی سند 21132 در آرشیو مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه نگهداری میشود.
ملخص الجهاز:
به همین جهت راوی و پژوهشگر مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پس از گذشت 11 سال ازعملیات فوق، در روز 10 آذر 1373 در گفتوگویی یک ساعته با سردار غلامعلی رشید جنبههایی از عملیات خیبر را مورد بررسی و کنکاش قرار داده است.
اول آن که اساساً جرقهی ذهنی انتخاب منطقهی هور برای عملیات از سوی چه کسی انجام گرفت و جنبهی تاکتیکی آن در انتخاب زمین منطقه، طرحریزیهای مانور، آموزشها یا نوع سلاحها و غیره چه بوده است؟ مسألهی دوم این که عملیات خیبر چه تأثیری بر استراتژی نظامی ایران و عراق - از سال1362 به بعد- داشته است؟ سردار غلامعلی رشید: عملیات خیبر جرقهای بود که در ذهن فرمانده کل سپاه در (حین) عملیات والفجر مقدماتی ایجاد شد.
در واقع ما چون میخواستیم جبههها حالت راکد به خود نگیرد، هر جا که امکان داشت، یک عملیات محدود انجام میدادیم ولی قطعاً ذهن مسئولین جنگ، خصوصاً سردار محسن رضایی معطوف به این نکته بود که باید بالاخره یک اقدام بزرگ مثل عملیات بیتالمقدس انجام بگیرد و طبیعت آن عملیاتها هم به شکلی بود که هر گامی که برمیداشتیم گام بعدی چندین برابر گام قبلی بود و انتظار مردم و نیز خود فرماندهان این بود که گام بعد از بیتالمقدس گام خیلی بزرگتر از بیتالمقدس باشد که همین عملیات رمضان بود، ولی موفق نشد.
حالا غیر از بحث فاو، شما از عملیات رمضان تا کربلای5 هر چه تلاش کردید برای بصره بوده، خوب این را نمیشود گفت که استراتژی ما تغییر کرده است.