خلاصة:
روایت داستانی میتواند هم با زبان متن و هم با زبان تصویر بازگو شود. اگر روایت با زبان تصویر بیان شود به آن «کمیک استریپ» یا «داستان مصوّر دنبالهدار» میگویند. کمیک استریپ یکی از شیوهای بیان بصری است که یک روایت یا داستان را با زبان تصویر بازگو و از طریق سلسله تصاویر مخاطب را با خود همراه میکند. این شیوۀ بیان، بر توالیِ تصاویر تمرکز دارد و گاه با همراه کردن جملاتی در کنار تصویر بر وضوح و روشنی روایت میافزاید. گرچه کمیک استریپ در هنر غرب عمر چندانی ندارد، امّا ریشههای آن را در دیوارنگاری غارها و نقّاشیهای مصر باستان میتوان جست. این شیوۀ روایت تصویری در هنرهای تصویری اعم از نگارههای نسخ خطی و نمونههای کهنتر آن نظیر دیوارنگارهها و سنگ-نگارهها به خوبی قابل بازیابی است. پژوهش حاضر برآن است تا با رویکردی تطبیقی، وجوه مشابهت روایت در هنرهای تصویری ایران و کمیک استریپ را بازنماید. پرسش پژوهش این است که هنرهای تصویری ایران و کمیک استریپ چه شباهتها و تفاوتهایی با هم دارند؟ فرضیۀ تحقیق هنرهای تصویری ایرانی و کمیک استریپ را به لحاظ شیوۀ روایی به هم شبیه، امّا شیوۀ تصویرگری را در آنها متفاوت میداند. برای آزمودن فرضیه به این روش عمل میکنیم که نگارهها را بر اساس سیر تاریخی بررسی و شاخصهها و شباهتهای آن با کمیک استریپ را تحلیل میکنیم. اهمیّت و ضرورت چنین پژوهشهایی در آن است که ضمن معرّفی قابلیّتهای تصویری ویژۀ هنرهای تصویری، از این قابلیّتها در راستای جهانی شدن هنر ایرانی بهره میگیرد.
A story can be expressed both through text and images. If the story is expressed with images, then it is called a comic strip. By comic strip is meant a sequence of drawings that mostly include text or captions. Although, in western art, the comic strip is not very old, yet its origin can be found in cave paintings and ancient Egypt paintings. This article studies Persian paintings to show that the comic strip can be found in this kind of painting as well. To this aim it investigates the similarities and differences between comic strips and Persian paintings. The hypothesis is that Persian paintings and comic strips are similar in their type of storytelling but different in their methods of illustration. The methodology is a study on some Persian miniatures, looking at changes through historical periods.