بیضه در کلاه : بررسی سه خط از چامه های حافظ مقدمة ومراجعة

"این سه خط از چامه‌های شمس الدین محمد(حافظ)چه معنایی‌ را در بردارد؟ صوفی نهاد دام و سر حقه باز کرد بنیاد مکر با فلک حقه‌باز کرد بازی چرخ بشکندش بیضه در کلاه‌ آن کس که عرض شعبده با اهل راز کرد ای کبک خوش‌خرام کجا می‌روی بایست‌ غره مشو که گربه‌ی عابد نماز کرد پیش از رفتن به ژرفای معنای آن‌چه را که حافظ می‌گوید،شایسته‌ است چند واژه‌ی آن را بشناسیم. در خط سوم از چامه‌ی حافظ می‌خوانیم: (به تصویر صفحه مراجعه شود) ای کبک خوش‌خرام کجا می‌روی؟بایست‌ غره مشو که گربه‌ی عابد نماز کرد در بررسی ژرفای این چامه نیز واژه‌شناسان و گزارشگران چامه‌های حافظ به چند دسته شده‌اند: گروهی می‌گویند:«گربه‌ی عابد» اشاره‌یی‌ست به گربه‌یی که«عماد فقیه»(شیخ‌ خانقاه‌دار)داشت و به این جاندار یاد داده بود که‌ به هنگامی که وی نماز می‌خواند،گربه هم از او پیروی کند و هنگامی که شیخ پیشانی بر زمین‌ می‌گذارد،گربه هم سرش را روی زمین می‌گذارد و مردم او را دارنده‌ی نیروی خدایی و آسمانی‌ می‌دانستند و بدین گونه آن‌ها را می‌فریفت."